1933.

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Οι επιχειρηματίες της διασκέδασης προσπαθώντας να τονώσουν το αναιμικό κέφι των πελατών συναγωνίζονταν ποιος θα παρουσιάσει τα καλύτερα νούμερα και ποιος θα φιλοξενήσει τις πιο καλλίγραμμες καλλιτέχνιδες.

Οι οποίες όμως ήταν από άλλες χώρες και λόγω της κρίσης απαιτούσαν να πληρώνονται σε γερμανικά μάρκα ή σε γαλλικά φράγκα, γεγονός που προκαλούσε πονοκέφαλο στους μαγαζάτορες. Πάντως οι απόκριες του 1933 πέρασαν με την Αθήνα γεμάτη καμπαρέ και μπαρ και άφθονο κέφι.

Τα κέντρα του νυκτερινού αθηναϊκού κεφιού έφεραν ονομασίες που εναρμονίζονταν με την ξενομανία της εποχής: «Μασκώτ», «Νιρβάνα», «Μιράκλ», «Φαντάζιο», «Φέμινα» και «Στέρλνα». Οι κομψοί πελάτες και οι χαριτωμένες κυρίες σύχναζαν στη «Μασκώτ», όπου πήγαιναν για χορό και ουίσκι συνήθως μετά τα θέατρα και τους κινηματογράφους. Οι οικογενειακές παρέες προτιμούσαν το «Μιράκλ», ενώ το «Φαντάζιο» που βρισκόταν στην οδό Φιλελλήνων πρέπει να καταγραφεί ως η πρώτη «μπουάτ», η οποία λειτούργησε στην Αθήνα με ευρωπαϊκό χαρακτήρα και για γερά βαλάντια. Στο νεόδμητο μέγαρο της γωνίας Πανεπιστημίου και Βουκουρεστίου άνοιξε εκείνη τη χρονιά, για πρώτη φορά, το «Φέμινα» που απόκτησε την φήμη ενός σπουδαίου «ντάνσινγκ» της προπολεμικής Αθήνας.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον όμως είχαν τα νούμερα που παρουσιάζονταν σ’ αυτά τα νυκτερινά μαγαζιά. Η Ουγγαρέζα Ιλυ Μπριγιέτ, το ζεύγος Λένκε και Μαίη, ο δημοφιλής Χριστόφορος που είχε αλλάξει το όνομά του σε «Κριστοφόρ» για να ταιριάζει με το «κλίμα» της εποχής και ένα χορευτικό τρίο, η ατραξιόν των ημερών που μας είχε έλθει από το Βερολίνο. Έτσι διασκέδαζε η Αθήνα σε ημέρες οικονομικής κρίσης.

http://mikros-romios.gr/

.

κοινωνικής προόδου: Το αυτοκίνητο.

δεύτερη σειρά διακρίνεται ο Γιάννης ο Αράπης και στο κέντρο, επάνω στο κάρρο, ο Παναγιώτης Θεοδοσίου. Της διακόσμησης δεσπόζει η επιγραφή «ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ», γεγονός που σημαίνει ότι ο Θεοδοσίου είχε πλήρη επίγνωση του είδους του θεάματος που προσέφερε στους Αθηναίους. Η φωτογραφία έχει ληφθεί στην οδό Θεσσαλονίκης, ενώ δεξιά πάνω στον τοίχο της κατοικίας του Θεοδοσίου διακρίνεται η επιγραφή «ΓΡΑΦΕΙΑ ΜΙΚΡΟΥ ΡΩΜΗΟΥ». Παιδιά και γυναίκες της γειτονιάς παρακολουθούν το θέαμα, ενώ από την άλλη πλευρά περνά ο ηλεκτροκίνητος σιδηρόδρομος. Εκεί όπου βρισκόταν το ακίνητο του Θεοδοσίου, στη συμβολή της οδού Θεσσαλονίκης με τη σημερινή πλατεία Αφαίας (σύνορα Θησείου – Πετραλώνων) σήμερα έχει ανεγερθεί πολυκατοικία.

Από τις αρχές της όγδοης δεκαετίας του 19ου αιώνα, όταν σημειώνονται μεγάλες αλλαγές στις κοινωνικές, στις οικονομικές και τις πολιτικές συνθήκες, ο αντίκτυπος είναι άμεσος και στους λαΐκούς εορτασμούς. Γνωρίζοντας, δε, τη σχέση του Θεοδοσίου με τον Βλάση Γαβριηλίδη, τον οποίο επισκεπτόταν όταν εξέδιδε το «ΜΗ ΧΑΝΕΣΑΙ», πρέπει μάλλον να αποδεχθούμε ότι είχε επηρεαστεί από τις απόψεις του, τις οποίες εξέφρασε με το μνημειώδες άρθρο του «ΑΙ ΔΥΟ ΑΠΟΚΡΕΩ» στις αρχές της δεκαετίας του 1880, όπου έκανε λόγο για τις Απόκριες των πλούσιων και τις Απόκριες των φτωχών.

«Το Τριώδιον», όπως αποδόθηκε στην εφημερίδα «ΣΚΡΙΠ» (1894), με τις μάσκες να εικονίζουν τον Πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη, τον Θεόδωρο Δηλιγιάννη και τον Κωνσταντίνο Καραπάνο.

Παρουσιάζοντας το ολοένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ τους στην πρωτεύουσα, ο Γαβριηλίδης, με το γλαφυρό του ύφος, τόνιζε ότι «υπέρ τον μήνα παρετάθησαν αι Απόκρεω των πλουσίων, μισήν ημέραν μόλις έζησαν αι Απόκρεω των πτωχών. Είχομεν Βενετίαν των Δόγηδων εις τας ανωτέρας τάξεις και Σιβηρίαν των καταδίκων εις τας κατωτέρας». Αφού κατέγραφε περιπαικτικά τους επωνύμους της εποχής (Συγγρό, Σερπιέρη, Θεολόγη, Ρικάκη), τις περίπου τριακόσιες οικογένειες που αποτελούσαν τον κύκλο των «Χρυσοκανθάρων» και τις προκλητικά σπάταλες συνήθειές τους, ασκούσε σκληρή κριτική κάνοντας λόγο για «συμμορίαν»!

«Η ΕΞΕΔΡΑ ΤΟΥ ΚΟΜΗΤΑΤΟΥ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΕΩ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΚΟΡΑΗ», όπως παρουσιάστηκε (1899) στην εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ».

«Ηλθον πλούσιοι και εδιπλασίασαν τον πλούτον των εδώ, όχι παράγοντες, όχι βιομηχανούντες, αλλά ληστεύοντες διά μετοχών, ληστεύοντες και διά δανείων, πωλούντες και μεταπωλούντες μεταλλεία, μετερχόμενοι την ληστείαν των Τραπεζών, ιδρύσαντες Χρηματιστήριον, τουτέστι Χρημαληστήριον, δημιουργήσαντες τάξιν μεσιτών, ανθρώπων υπόπτων, χωρίς πολλά αισθήματα. Αναπολούσε, δε, ο Γαβριηλίδης τα αγαθά και εύθυμα Κούλουμα της εποχής του Όθωνα.

Η «μύηση» του Π. Θεοδοσίου στους αποκριάτικους εορτασμούς

Το «πρόσωπο-κλειδί» για τη συμμετοχή του Παναγιώτη Θεοδοσίου στα αποκριάτικα πανηγύρια είναι ο εκδότης και δημοσιογράφος Ιωάννης Καμπούρογλου, που συμμετείχε ενεργά στην οργάνωσή τους, επιστρατεύοντας τη δύναμη του εντύπου του, της «ΝΕΑΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ». Το γεγονός αυτό ήταν γνωστό και σχολιαζόταν από τις στήλες των εφημερίδων, ότι δηλαδή ο Θεοδοσίου εισήλθε στον «χαρούμενο» κόσμο των αποκριάτικων πανηγυριών «ενθαρρυνθείς το πρώτον εις τούτο από τον Ι. Καμπούρογλουν της κοινωνικωτάτης “Νέας Εφημερίδος”».

Η οδός Κοραή κατα την διάρκεια εορτασμού των Απόκρεω στις αρχές του 20ού αιώνα.

Η απόφαση του Ι. Καμπούρογλου να εμπλακεί στην υπόθεση των Αποκριών δεν ήταν μοναχική και δεν περιοριζόταν στη γραφική πλευρά του εθίμου. Πέρα από τις ευνόητες παραμέτρους ανταγωνισμού στον χώρο του Τύπου, είχε σημαντικές πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις. Διαστάσεις που αποκαλύφθηκαν στη διοργάνωση των αποκριάτικων πανηγυριών του 1889, όταν ο Ι. Καμπούρογλου με τη «ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ» και ο Βλάσης Γαβριηλίδης με την «ΑΚΡΟΠΟΛΗ» ανέλαβαν το βάρος της διοργάνωσης. Εξάλλου, οι άνθρωποι των εφημερίδων, εκδότες και δημοσιογράφοι, πρωταγωνίστησαν γενικότερα στα ζητήματα οργάνωσης των δημοσίων θεαμάτων στα τέλη του 19ου-αρχές 20ού αιώνα, είτε μέσω των απόψεων που διατύπωναν από τις στήλες των εφημερίδων τους είτε συμμετέχοντας στις οργανωτικές επιτροπές.

Στην προκειμένη περίπτωση, ο καθένας εξέφραζε τις δικές του ανησυχίες. Για την Τέχνη και την κοινωνία ο Ι. Καμπούρογλου, για την πολιτική, την κοινωνία και την οικονομία ο Βλ. Γαβριηλίδης. Ο μεν πρώτος «επιστράτευε» το άτυπο θεατρικό σαλόνι που καλλιεργούσε από τις στήλες της εφημερίδας του, ο δε Γαβριηλίδης έβρισκε την ευκαιρία να στηρίξει τις απόψεις που είχε παρουσιάσει στις αρχές της δεκαετίας του 1880 από τις στήλες τού «ΜΗ ΧΑΝΕΣΑΙ».

«Το γαϊτανάκι». Αποκριάτικη γελοιογραφία του Θέμου Άννινου (1883). Η πολιτική σάτιρα βρισκόταν στο επίκεντρο των εορτασμών, ιδιαιτέρως δε σατιρίζονταν οι πολιτικοί. Στη γελοιογραφία διακρίνονται οι Χαρίλαος Τρικούπης (Πρωθυπουργός), Σπυρίδων Καραϊσκάκης (Υπουργός Στρατιωτικών), Παύλος Καλλιγάς (Υπουργός Οικονομικών), Κωνσταντίνος Λομβάρδος (Υπουργός Παιδείας, τελευταίος αριστερά), Δημήτριος Ράλλης (Υπουργός Δικαιοσύνης, τελευταίος δεξιά), η Μαντάμ Ροζού στο βάθος κ.ά.

Στόχος τους οι Αποκριές να διατηρήσουν το λαϊκό τους χαρακτήρα, αλλά να γίνουν πιο οργανωμένες με τη συμμετοχή των δημοτικών αρχών. Ταυτόχρονα, να προβάλλονται τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά της πρωτεύουσας, παράλληλα με τη σάτιρα της επικαιρότητας και την άντληση οργανωτικών στοιχείων από αντίστοιχες ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ώστε να καταστούν δημοφιλείς σε διεθνές επίπεδο και να αποβούν υπέρ της ανάπτυξης της οικονομίας και της αγοράς της πόλεως των Αθηνών. Να διατηρήσουν, δηλαδή, οι εορτασμοί το λαϊκό χρώμα τους, αλλά να αποβάλουν στοιχεία που τους καθιστούσαν περιθωριακούς και πολλές φορές αποκρουστικούς. Εν τέλει, να αναβαθμιστεί η ποιότητα των δημοσίων θεαμάτων χωρίς αυτά να απεκδυθούν τον λαϊκό χαρακτήρα τους.

Ανέκδοτη και σπάνια αποκριάτικη φωτογραφία με την πρόσοψη του άρματος του εκδότη του «Μικρού Ρωμηού» Παναγιώτη Θεοδοσίου στην παρέλαση του 1901. Σατιρίζοντας τις ελλιπείς υποδομές της Πυροσβεστικής παρουσίασε ένα σπίτι που υποτίθεται ότι καιγόταν βάζοντας τον τίτλο που φαίνεται και στη φωτογραφία «Πως σβύνονται αι πυρκαϊαί εν Αθήναις». Εννοούσε πως αντί να σβήνονται με οχήματα σβήνονταν με μαρκούτσια! Επί του κάρρου πρωταγωνιστές ο Θεοδοσίου και ο Γρίβας, σατίριζαν τις ελλιπείς υποδομές της Πυροσβεστικής, κρατώντας «μαρκούτσια» και σχολιάζοντας εμμέτρως μεγάλες καταστροφικές πυρκαγιές που είχαν σημειωθεί στο κέντρο, αλλά και τις γειτονιές της πόλης. Δεν παρέλειπαν να επισημαίνουν το ρόλο των πυρασφαλιστικών εταιριών, αλλά και την έλλειψη νερού από την οποία υπέφερε η Αθήνα. Οι εφημερίδες (ΕΜΠΡΟΣ, ΣΚΡΙΠ, ΜΙΚΡΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ κ.ά.) πρόβαλαν το θέμα υπό τον τίτλο «Αι πυρκαϊαί»: «Ο Θεοδοσίου με τον Γρίβαν (:οι δύο που κάθονται στο κέντρο της φωτογραφίας) παρουσιάζουν αρκετά έξυπνον μασκαράταν “Πως σβύνονται αι πυρκαϊαί”. Μίαν οικίαν πυρπολουμένην προσπαθούν πολλοί να την σβύσουν με μαρκούτσια ναργιλέδων. Όπισθεν ὁ ιδιοκτήτης αναπαυτικώς καπνίζει τον ναργιλέν του. Η γαρ οικία ησφαλισμένη ήτο»! Η Ελλανόδικος Επιτροπή βράβευσε τη μασκαράτα των Θεοδοσίου-Γρίβα.

Αυτές ήταν οι συνθήκες υπό τις οποίες ο Θεοδοσίου εισέρχεται στη διαδικασία των αποκριάτικων πανηγυρισμών. Βρέθηκε στον πυρήνα της ομάδας που εργάστηκε για την καθιέρωσή τους και ήταν ο καλλιτέχνης που διακόσμησε τα πρώτα άρματα και τους προσωπιδοφόρους, ενώ προετοίμαζε τα πρώτα χρόνια και την είσοδο του Καρνάβαλου στην πόλη. Εξάλλου, για περισσότερα από τριάντα χρόνια, ο Π. Θεοδοσίου έδινε την επίσημη έναρξη και λήξη της αποκριάτικης περιόδου.

Ο Πρωθυπουργός Θεόδωρος Δηλιγιάννης κρατά τον ιστό στο παραδοσιακό γαϊτανάκι. Σκίτσο δημοσιευμένο στον «ΡΩΜΗΟ» του Γ. Σουρή (1896).

Αναπτύσσοντας τα προσφιλή του θέματα ο Π. Θεοδοσίου, αφού τα δημοσίευε στον «Μικρό Ρωμηό» ή τα εξέδιδε σε αυτόνομες εκδόσεις (:κωμωδίες), μετά τα παρουσίαζε στους δρόμους της πόλης ή στα αποκριάτικα πανηγύρια. Παρά το γεγονός ότι και ο ίδιος συντασσόταν με φανατισμό και υποστήριζε –με συνέπεια– συγκεκριμένη πολιτική παράταξη, δεν δίσταζε να θέσει στο επίκεντρο της σάτιράς του τα φαινόμενα της πολιτικής παθογένειας που μάστιζαν το πολιτικό σύστημα από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, όπως τα ρουσφέτια και η συναλλαγή, τα πισωγυρίσματα των κυβερνήσεων, τον δικομματισμό κ.λπ. Την ίδια τάση, η οποία συνόδευε τις πολιτικο-κοινωνικές εξελίξεις της τελευταίας 25ετίας του 19ου αιώνα, είχαν σχεδόν όλοι οι λαϊκοί διασκεδαστές, ενώ η έρευνα φέρνει στην επιφάνεια και τις προσωπικότητες εκείνες –κυρίως του Τύπου– που τροφοδοτούσαν ιδεολογικά τέτοιου είδους αντιμετώπιση των πολιτικών, των κοινωνικών και των οικονομικών εξελίξεων στην πρωτεύουσα. Το γεγονός ότι οι δραστηριότητες αυτές προσείλκυαν τα φώτα της δημοσιότητας και παρουσιάζονταν από τον Τύπο τις καθιστούσε ακόμη περισσότερο λαοφιλείς, δίνοντάς τους μάλιστα, αρκετές φορές, διαστάσεις μεγαλύτερες από τις πραγματικές. Αλλά και η διαιώνισή τους για πολλές δεκαετίες, από στόμα σε στόμα ή από γραφίδες σημαντικών πνευματικών ανθρώπων, ανέδειξε τις λαϊκές σάτιρες και διασκεδάσεις σε δείκτες αποτύπωσης της κοινωνικής πραγματικότητας της εποχής τους.

Απόκριες αρχές 20ού αιώνα.

Τα ρουσφέτια, η συναλλαγή, ο δικομματισμός και η τραμπάλα της εξουσίας

Τέτοιου είδους παράδειγμα, για τον τρόπο που αντιμετώπιζε τα γεγονότα ο Θεοδοσίου, διέσωσε ένας ιδιαίτερα αξιόπιστος «αυτόπτης» μάρτυρας, ο γνωστός λογοτέχνης Κωνσταντίνος Χρηστομάνος (1867-1911) στην «Κερένια Κούκλα» του, το μυθιστόρημα που τόσο απασχόλησε την κοινωνία και τους λογοτέχνες της εποχής. Μας περιέγραψε τον ενθουσιώδη, αλλά και ταραχώδη τρόπο με τον οποίο υποδέχονταν οι Αθηναίοι τον Θεοδοσίου. Ο τελευταίος βρισκόταν καθισμένος ανάποδα πάνω σε ένα γάιδαρο και, αντί για γκέμια, κρατούσε την ουρά του. Κρατούσε, επίσης, ένα ψαλίδι και έκοβε τρίχες από την ουρά του γαϊδάρου, τις οποίες μοίραζε στον κόσμο! Και από την ουρά κρεμόταν μια ανορθόγραφη πινακίδα που έγραφε «ΕΘΝΙΚΩΝ ΤΑΜΥΟΝ». Πλάι στον γαϊδουροκαβαλάρη έτρεχε ένας μουντζουρωμένος παλιάτσος, που του έδινε χαρτάκια από ένα πανέρι με την επιγραφή «ΜΠΙΛΙΕΤΑΚΕΙΑ». Στο κεφάλι του γαϊδάρου είχε τοποθετήσει μια γαλάζια σημαία, στην οποία με κόκκινα γράμματα αναγραφόταν «ΔΟΛΙΑ ΠΑΤΡΥΣ», ενώ ο Θεοδοσίου φορούσε ένα φέσι στο οποίο ήταν κολλημένο ένα χαρτί που έγραφε «ΣΙΝΑΛΑΓΟΙ» .

Η σάτιρά του, που εστίαζε στα ελαττώματα της δημόσιας ζωής της χώρας, στη διασπάθιση δημοσίου χρήματος, στα μπιλιετάκια-ρουσφέτια και τη συναλλαγή, προκαλούσε την επιδοκιμασία των Αθηναίων, σφυρίγματα, αλλά και γέλια και χαρτοπόλεμο.

Φωτογραφία δημοσιευμένη στο περιοδικό «ΕΛΛΑΣ» το 1908 με το περίφημο έθιμο των Ροπάλων που λάμβανε χώρα κατά την περίοδο των Αποκριών.

Άλλη πηγή μάς παραδίδει τον τρόπο που σατίριζε την εξουσία ο Π. Θεοδοσίου, παρουσιάζοντάς την σαν ψαράδικη τράτα. Επρόκειτο για μια βάρκα που ήταν τοποθετημένη πάνω σε ρόδες και την έσερναν γαϊδουράκια. Μέσα στη βάρκα βρίσκονταν ο Π. Θεοδοσίου και η παρέα του, όλοι ντυμένοι με ναυτικά ρούχα, που τραβώντας κουπί τραγουδούσαν: «Έγια μόλα – έγια λέσα όλοι είμαστε για μέσα…».

Το όνομα της βάρκας ήταν «ΕΛΛΑΣ» και εννοείται ότι όλοι οι… επιβάτες της αναπαρίσταναν τα πρόσωπα που κυριαρχούσαν στην πολιτειακή, στην πολιτική, στην κοινωνική και την οικονομική επικαιρότητα της εποχής. Το δε σκάφος, υπό τη διεύθυνση όλων εκείνων, πήγαινε κατευθείαν «μέσα», δηλαδή στο… Δρομοκαΐτειο Φρενοκομείο.

Ίσως πιο χαρακτηριστικό γεγονός και από τις ωραιότερες στιγμές του να ήταν όταν απεικόνισε με μια τραμπάλα που ανέβαζε στο κάρρο του τον δικομματισμό της εποχής. Τη διαμάχη του Χ. Τρικούπη με τον Θ. Δηλιγιάννη και τη συνακόλουθη πολιτική αστάθεια. Τοποθετώντας ένα δοκάρι, με υποστήριγμα στο κέντρο βάρους του, ταλαντευόταν με καθισμένους εκατέρωθεν από τη μία τον ίδιο και από την άλλη έναν άλλο διάσημο διασκεδαστή της εποχής, τον Γρίβα.

Μέσα στο κάρρο του ο Π. Θεοδοσίου είχε βάλει δύο κάσες πετρελαίου, τη μία επάνω στην άλλη, και επάνω σε αυτές μια σανίδα, στα δύο άκρα της οποίας είχε καθίσει ο ίδιος με κάποιον στην άλλη πλευρά, μεταμφιεσμένοι σε Χ. Τρικούπη και Θ. Δηλιγιάννη. Ακόμη και οι κάσες πετρελαίου ήταν συμβολικές, καθώς ο Χ. Τρικούπης είχε θεσμοθετήσει το μονοπώλιο του πετρελαίου. Γι’ αυτό εξάλλου ο Θεοδοσίου έλεγε το:

«Έλεος, Θέ’ μου, έλεος, μας έφαγ’ ο “Πετρέλαιος”…».

Tο σύνθημα «Κάτω ο Πετρέλαιος» βρισκόταν ανάμεσα σε εκείνα που προτιμούσαν οι οπαδοί του Δηλιγιάννη, υπονοώντας τον Χαρίλαο Τρικούπη, αφού από τα «αγαπημένα» θέματα των πολιτικών αγώνων ήταν η φορολογική πολιτική του Τρικούπη. Οι δύο άνδρες κουνιούνταν στην τραμπάλα, η οποία έφερνε μια πάνω τον Χ. Τρικούπη και μια τον Θ. Δηλιγιάννη. Γλαφυρή αλήθεια και εύγλωττη σατιρική απεικόνιση του δικομματισμού!

Ταυτοχρόνως, ο Θεοδοσίου έβλεπε τις Απόκριες ως καλή ευκαιρία να προβάλει το έργο που παρήγαγε κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς. Συνέδεσε, λοιπόν, την παρουσία και τις επαγγελματικές, τις κοινωνικές και τις πολιτικές δραστηριότητές του με την περίοδο ακμής των αποκριάτικων εκδηλώσεων στην Αθήνα, δηλαδή την τριακονταετία 1887-1917. Σε εκείνες τις λαϊκές εκδηλώσεις αποτυπώθηκαν ο ρομαντισμός, τα συναισθήματα, το κέφι, το μεράκι και η αγωνιστικότητα της μεγάλης παρέας που δημιουργήθηκε στο φαινόμενο που αποκαλούμε «λαϊκά θεάματα».

Η γνωστή αποκριάτικη σάτιρα του Π. Θεοδοσίου που παρουσίαζε το Πανεπιστήμιο ως φούρνο και τους φοιτητές από τη μία να μπαίνουν τούβλα και από την άλλη να βγαίνουν κούτσουρα. Σκίτσο καλλιτεχνημένο από τον Ευγένιο Σπαθάρη για να κοσμήσει το βιβλίο του Στέφανου Ρόδη «Τύποι της Αθήνας» (….).

Στα μέσα της δεκαετίας του 1880

Πώς ξεκίνησε, όμως, η προσπάθεια να οργανωθούν οι αποκριάτικες εκδηλώσεις; Πρέπει να ταξιδέψουμε στα 1886 για να παρακολουθήσουμε τις παρέες που έφταναν στην Αθήνα από την επαρχία και το πλήθος των Αθίγγανων που συνέρρεαν σχηματίζοντας διονυσιακές πομπές, τις οποίες οι εφημερίδες χαρακτήριζαν «ήκιστα κολακευτικές της δημοσίου καλαισθησίας».

Τις τρεις αποκριάτικες εβδομάδες οι ευκατάστατοι Αθηναίοι ανοίγουν τα μέγαρα και τα σαλόνια τους συνήθως Τρίτες, Πέμπτες και Σάββατα για να δεχθούν τις παρέες τους και να διασκεδάσουν με τη συνοδεία του κλειδοκύμβαλου και των εξεζητημένων εδεσμάτων. Από την άλλη, ο λαός διασκεδάζει απολαμβάνοντας τα τέσσερα καθιερωμένα θεάματα. Την Γκαμήλα, το Γαϊτανάκι, τους Φασουλήδες και τα Ρόπαλα.

Ο Χαρίλαος Τρικούπης ως παλιάτσος σε σκίτσο δημοσιευμένο στην εφημερίδα «ΣΚΡΙΠ» (1894).

«ΟΙ ΛΙΜΟΚΟΝΤΟΡΟΙ»: Η αντίδραση των αστών

Πριν παρακολουθήσουμε όσα διαδραματίσθηκαν στις περιπετειώδεις Απόκριες του 1900 αξίζει να αναφερθούμε στις αντιδράσεις που προκαλούσαν τα αποκριάτικα πανηγύρια με την καυστική σάτιρα, «Ο Μικρός Ρωμηός», με τα κουτσομπολιά της γειτονιάς και τα χαμίνια που έτρεχαν και τον διαλαλούσαν στους δρόμους, οι αυτόνομες εκδόσεις, θίγοντας έναν ολόκληρο κόσμο, την «καθεστηκυία τάξη» της εποχής.

Στο γύρισμα του 19ου αιώνα προς τον 20ό αιώνα, οι νεόπλουτοι εισβολείς και οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών ρευμάτων στην ένδυση και τους τρόπους συμπεριφοράς δεν αποκαλούνται πλέον «Χρυσοκάνθαροι». Υιοθετείται ο σκωπτικός όρος «Λιμοκοντόροι», ως διακριτικός για τον χαρακτηρισμό των κομψευόμενων νεανίων και των φοιτητών που παρενοχλούσαν τις Αθηναίες, των αέργων και των απένταρων. Πρόκειται για λέξη που βρισκόταν σε χρήση, ιδιαίτερα τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Συντίθεται από τις λέξεις λίμα=πείνα και κόντες, δηλαδή ο λιμασμένος κόντες, ο οποίος, ενώ στην πραγματικότητα πένεται και στερείται, εμφανίζεται κομψευόμενος να ερωτοτροπεί με επιδεικτικούς τρόπους και επιδεικτική εμφάνιση. Στην Αθήνα, η λέξη έφτασε μάλλον από την Κεφαλλονιά, όπου προφερόταν λιμοκόντορος, και πήρε τη διάστασή της στους στρατώνες, καθώς έτσι αποκαλούσαν οι έφεδροι των αγροτικών δήμων τους συναδέλφους τους των πόλεων, τους «μορφωμένους».

Όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιστάσεις, η λαϊκή μούσα περιέλαβε τη λέξη στον κύκλο της και ήταν ο μόνος τρόπος για να καθιερωθεί και να περιέλθει σε κοινή χρήση. Παραλήφθηκε, δε, από τους θαμώνες των λαϊκών καφενείων, αλλά και της πλατείας Ψυρρή, οπότε γίνεται λέξη-σύμβολο για τον Θεοδοσίου, τις αποκριάτικες δραστηριότητές του, τον «Μικρό Ρωμηό» και τα χαμίνια του.

Φωτογραφικό τεκμήριο δημοσιευμένο στο περιοδικό «ΕΛΛΑΣ» όπου απεικονίζεται το έθιμο της Γκαμήλας σε γειτονιά των Αθηνών το 1908.

Πανεπιστήμιον Αθηνών: «Τούβλα και κούτσουρα» ή «Το Φλογερό Καμίνι»!

Από τις σημαντικότερες χρονιές τόσο για τον θεσμό της Αποκριάς όσο και για τον Παναγιώτη Θεοδοσίου ήταν το 1900. Διοργανώτρια των αποκριάτικων εορτασμών εκείνη τη χρονιά ήταν η «Εταιρεία των Εορτών», ενώ ο αριθμός των συμμετοχών έδειχνε ότι οι εκδηλώσεις θα ήταν λαμπρές. Εκτός από το Πολυτεχνείο, το οποίο συμμετείχε με δικό του άρμα, το «παρών» έδωσε και πλήθος επώνυμων Αθηναίων! Η αλλαγή του αιώνα τροφοδοτούσε τη διάθεση για γιορτές.

Κεντρικό σημείο τους είχε οριστεί η περιοχή του Συντάγματος, στην οποία για να μεταβεί κάποιος και για να τις παρακολουθήσει έπρεπε να πληρώσει εισιτήριο. Την προτελευταία Κυριακή, ανάμεσα στους καρναβαλιστές και ο Π. Θεοδοσίου, ο οποίος θα παρουσιάσει την πιο ευφυή, ίσως, σάτιρά του! Πάνω σε ένα κάρρο είχε κατασκευάσει ένα μεγάλο φούρνο, το «Φλογερό Καμίνι» όπως το αποκαλούσε. Στις δύο πλευρές του, τις οποίες έβλεπαν οι θεατές, υπήρχε κάθετη ταμπέλα με την ένδειξη «ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ».

Περισσότερες πληροφορίες για την πράγματι επιτυχημένη εκείνη σάτιρα παραδίδει η εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ»: Από το εν μέρος του κλιβάνου ο Θεοδοσίου βάζει καυσόξυλα, από το άλλο δε βγαίνουν τούβλα… τα οποία παραλαμβάνει ο Γρίβας. Η ευφυέστατη μασκαράτα προκαλεί παταγώδη γέλωτα καί ραγδαία χειροκροτήματα». Η Επιτροπή, επιβραβεύοντας τη σάτιρα και το άρμα των Θεοδοσίου-Γρίβα, τους απένειμε το δεύτερο βραβείο των Ομίλων.

Αποκριάτικη γελοιογραφία – πρόταση της εφημερίδας «ΣΚΡΙΠ» (1894) προς την Οργανωτική Επιτροπή (Κομιτάτο) των αποκριάτικων πανηγυριών. Πρόκειται για δημιουργία του Μπάμπη Άννινου, ο οποίος παρουσιάζει τον Χαρίλαο Τρικούπη ως κόκορα που καταβροχθίζει εκατομμύρια και… παράγει κανόνια, σατιρίζοντας τις εξοπλιστικές δαπάνες της εποχής. Η λεζάντα αναφέρει: «Έφαγε 500 εκατομμύρια εις χρυσόν και έβγαλε... την πληθώραν του χαρτονομίσματος και την χρεωκοπίαν». Προτείνοντας λοιπόν την αποκριάτικη αυτή δημιουργία, ο καλλιτέχνης δεν παραλείπει να γράψει στο Κομιτάτο ότι «Είνε δεκτόν μόνον το Α’ Βραβείον».

Τελικά, μετά τις αναβολές λόγω καιρού, η Αποκριά γιορτάστηκε την Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 1900. Το γεγονός ότι οι εορτασμοί τέθηκαν υπό την αιγίδα της βασιλικής οικογένειας, αλλά και ότι συμμετείχαν πλούσιοι και επώνυμοι αστοί στις εκδηλώσεις προκάλεσε τη λήψη μέτρων λογοκρισίας.

Η τελευταία και πλέον επίσημη αποκριάτικη ημέρα του 1900 δεν είχε ευχάριστη συνέχεια για τον Π. Θεοδοσίου. Η λογοκρισία που ασκήθηκε κατέληξε στον αποκλεισμό του από την παρέλαση, αλλά και στη σύλληψη και τη φυλάκισή του για 15 ημέρες!

Η τραμπάλα της πολιτικής και η αποδοκιμασία της Επιτροπής

Οι Απόκριες του 1902 βρήκαν τον Θεοδοσίου να σατιρίζει τους πάντες και τα πάντα. Πρωθυπουργός με επιλογή από τον Βασιλιά και μάλλον με μεμπτό συνταγματικό τρόπο έχει αναλάβει ο Αλ. Ζαΐμης, γεγονός που είχε εξοργίσει τους οπαδούς του «Κορδονιού», δηλαδή τους οπαδούς του Θ. Δηλιγιάννη. Στους τελευταίους συγκαταλεγόταν και ο Παναγιώτης Θεοδοσίου, ο οποίος –με εξαιρετικά καταγγελτικό τρόπο– σατίριζε τις εξελίξεις. Ετσι, εμφανίζεται με θέμα: «Η παιζόμενη κωμωδία: Η σημερινή μας κατάστασις».

Ας απολαύσουμε πώς παρουσίασε το θέμα ο Τύπος: «Επί ενός κάρρου μία βάσις υψηλή είχε στηθή επί της οποίας ετοποθετήθη οριζοντίως σανίς. Εις τα δύο άκρα αυτής εκάθηντο εις μεν το εν ο Γρίβας, εις δε το άλλο ο Θεοδοσίου, κουνούμενοι εκεί υψηλά όπου ευρίσκοντο, προς τα επάνω και προς τα κάτω. Η παράστασις επεγράφετο η “σημερινή μας κατάστασις” υπενόει δε ότι αλληλοδιαδόχως άλλοι πηγαίνουν ψηλά και άλλοι κατέρχονται. Ο λαός διά του γέλωτός των εβράβευσε την παράστασιν αυτήν. Η επιτροπή όμως δεν την εθεώρησε, φαίνεται, τόσο επιτυχή καί δεν της απένειμε το βραβείον».

Το «Βουλευτοκομείον» και η «Αθηναϊκή Φιλανθρωπία»

Το 1903 το επίνειο της πρωτεύουσας πρωταγωνίστησε στον αποκριάτικο εορτασμό και «τα καρναβάλια μετεφέρθησαν εις τον Πειραιά»! Την πρωτοβουλία είχαν προσωπικότητες των Αθηνών και του Πειραιώς, ενώ συστήθηκε 25μελής «Εταιρεία των Εορτών», με επίλεκτα μέλη. Ο Θεοδοσίου αυτή τη φορά υπήρξε πιο δραστήριος. Στα φιλόδοξα προγράμματα που ανακοινώνονταν εν όψει του εορτασμού στον Περαιά περιλήφθηκαν και δύο σάτιρες των Θεοδοσίου-Γρίβα. Η μία με πολιτικό χαρακτήρα και η άλλη με κοινωνικό χαρακτήρα, αλλά και οι δύο εξίσου «καυστικές».

Εν πάση περιπτώσει, η πολυπόθητη ημέρα, η προτελευταία αποκριάτικη Κυριακή (9 Φεβρουαρίου 1903), έφτασε και χιλιάδες Αθηναίοι κατέβηκαν στον Πειραιά με τον σιδηρόδρομο για να πλημμυρίσουν «την λεωφόρον Μουνυχίας και την παρ’ αυτήν πλατεία Κανάρη, όπου είχε στηθή η εξέδρα». Η εκδήλωση ήταν εντυπωσιακή, δεδομένου ότι είχαν επιστρατευτεί εκατοντάδες Πειραιώτες και Πειραιώτισσες για να παρουσιάσουν ένα άρτιο θέαμα.

Ο Θεοδοσίου, σε συνεργασία με τον Γρίβα, παρουσίασε την πολιτική του σάτιρα αντλώντας το θέμα του, για μία ακόμη φορά, από την επικαιρότητα της εποχής. Τότε σχεδόν μονοπωλούσε τις πολιτικές συζητήσεις το ζήτημα ενηλικιότητας των βουλευτών και ο Π. Θεοδοσίου τασσόταν αναφανδόν υπέρ της μειώσεως του ορίου ηλικίας τους. Πάνω στο κάρρο του αναπαρέστησε μία μεγάλη μεταλλική κάλπη της εποχής, στην οποία έριχναν σφαιρίδια στο ΝΑΙ ή στο ΟΧΙ. Από την πλευρά του ΝΑΙ έβγαινε ένα βρέφος και από την πλευρά του ΟΧΙ ένας «λευκοπώγων γέρων»! Το κάρρο του Θεοδοσίου βραβεύθηκε για μια ακόμη φορά και ο ίδιος πήρε το ποσόν των 50 δραχμών!

Βέβαια, ο Θεοδοσίου και η παρέα του συμμετείχαν στις εορταστικές εκδηλώσεις του Πειραιώς, αλλά τις καθημερινές συνέχισαν να διασκεδάζουν στους δρόμους των Αθηνών.

Η σχέση του με το δημοσιογραφικό κόσμο

Έτσι κάπως ο Θεοδοσίου μεταφέρει τον Ρομαντισμό του παρελθόντος, βραβεύεται γιατί επιμένει στο λαϊκό θέαμα και αντιτίθεται στα δυτικότροπα ρεύματα, τα οποία εισάγουν νέες συνήθειες στην καθημερινή ζωή. Αποτελεί τον πυρήνα μιας ομάδας η οποία εργάστηκε για την καθιέρωση των αποκριάτικων πανηγυρισμών, που δεν ήταν άλλη από τους ανθρώπους των εφημερίδων. Εκείνοι πράγματι πρωταγωνίστησαν γενικότερα στα ζητήματα οργάνωσης των δημόσιων θεαμάτων στα τέλη του 19ου-20ού αιώνα είτε μέσω των απόψεων που διατύπωναν από τις στήλες των εφημερίδων τους είτε συμμετέχοντας στις οργανωτικές επιτροπές. Χαρακτηριστική αυτής της σχέσης είναι μια επίσκεψη που δέχεται ο Γεώργιος Πωπ, την οποία φροντίζει να δημοσιεύσει:

«Είχα τελειώσει τον περίπατόν μου, όταν εις διαγγελεύς φέρων μίαν πατατούκαν, υπό την οποίαν διεκρίνετο χρυσοπόρφυρος τήβενος με επεσκέφθη.

― Ο κ. Παναγιώτης Θεοδοσίου επιθυμεί να ίδη υμάς! μου ανήγγειλεν εις καθαρώτατην καθαρεύουσαν.

― Πώς! Τόση τιμή! Ο Βασιλεύς της Αποκρηάς εις το ταπεινόν μου γραφείον! Ομολογώ ότι συνεκινήθην και αμέσως διέταξα να εισέλθη μεθ’ ολοκλήρου της Αυλής του. Ο Θεοδοσίου ενεφανίσθη τότε με το κράνος βαρύ στο κεφάλι. Διότι εφόρει εν λείψανον κράνους από εκείνα τα μακαρία τη λήξει της αστυφυλακής! Που το επέτυχε! Εισήλθε περίφροντις. Και με ηρώτησε˙

― Είνε αληθές ότι διελύθη το κομιτάτον;

― Αλλοίμονον! κ. Βασιλεύ της Αποκρηάς! Ο Θεοδοσίου έμεινε σκεπτικός και αφού εστριφογύρισε τους οφθαλμούς του αγριωμένος, αφού εφύσησε δύο-τρεις φοράς, αφού εστέναξε τέσσαρας-πέντε, μου είπε μετά στόμφου.

― Προς λύπην μου μεγάλην, έμαθον το ναυάγιον του Κομιτάτου των Απόκρεω, σκοπόν δε έχω προς πείσμα των εμπόρων, βιομηχάνων και λοιπών που δεν δώσανε ψηλά να καταρτίσω θίασον ―(εδώ ο κ. Θεοδοσίου κάμνει μίαν παρένθεσιν και λέγει˙ Αν ήσαν σταφιδοπαραγωγοί θα είχον δίκαιον. Μα είνε έμποροι! Ενταύθα κλείει η παρένθεσις)― εκ των κ.κ. Φιλίππου Λ. Κουλουρή, Ιωάννου Φωτεινού, Νικολάου Λυμπεροπούλου και Αργυρίου Αργυρούλη. Θεοδοσίου = Ριζώφ Αρχικομιτατζής και Διπλωμάτης με μονύελον, θα βγω και με μονύελον, ―(άλλη παρένθεσις˙ Παρακαλώ να σημειώσητε ότι δεν μου χρειάζεται η συνδρομή των εμπόρων. Δεν την ζητώ! δεν την ζητώ! Ας είνε καλά το Σύνταγμα. Κάτι αξιωματικοί με χειροκροτήσανε με τέτοια γαλόνια… Όχι παίζουμε. Αμ! έμποροι είνε αυτοί ή ψιλικαντζήδες. Αμ’ αν εγινόταν ξεύρεις κόσμος και κοσμάκης που θα κέρδιζε; Ας είνε. Εδώ κλείει η παρένθεσις).

―Θα κάμωμεν το κομιτάτον ημείς. Εγώ θά είμαι ο Ριζώφ. Οι Βούλγαροι είναι τα πρόσωπα…

― Και η σημερινή παράστασίς σου;

― Αμέ! Μη τα ρωτάς. Χειροκροτήματα. Σύνταγμα, χειροκροτήματα. Ομόνοια, Χαυτεία, Βουλή, Καπνικαρέα, μη τα ρωτάς τι έγινε… Να ρωτάς τι θα γίνη. Και ο Θεοδοσίου στραβοβάζων το αστυφυλάκειον κράνος είπε: ― Το Κομιτάτον απέθανε; Άι! λοιπόν το κομιτάτον ζήτω!.. Και τι Κομιτάτον!.. Βουλγαρικόν Κομιτάτον και εγώ θα είμαι ο Ριζώφ Βούλγαρος Αρχικομιτατζής καί Έλλην Διπλωμάτης…

Μη λησμονείς παρακαλώ και τον μονύελον… Και απήλθε πανευδαίμων, διότι εξεπλήρωσε τας υποχρεώσεις του προς τους Αθηναίους. Ο μόνος που τους εφαίδρυνε. Αληθής Βασιλεύς των Απόκρεω χωρίς όμως στρατόν καί στόλον…». Και φυσικά δεν είναι τυχαίο που όλοι τους προσπάθησαν να σκιαγραφήσουν το ρόλο και τη συμβολή του Παναγιώτη Θεοδοσίου στην καθιέρωση ενός νέου τρόπου αποκριάτικης διασκέδασης για μια ολόκληρη γενιά. Αχώριστοι βέβαια σύντροφοί του ο Γιάννης ο Αράπης, ο Γρίβας και η Τρελλοκατερίνα, που συνέδεσαν το όνομά τους με τις γραφικές αθηναϊκές Απόκριες και τα λαϊκά πανηγύρια.

mikros-romios.gr

.

δημοπράτηση του έργου θα γίνει άμεσα και οι εργασίες πρόκειται να αρχίσουν την άνοιξη. Το σχολείο προβλέπεται να λειτουργήσει από τον Σεπτέμβριο του 2015.

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Σε μια πρόσφατη τηλεοπτική εκπομπή, ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ για τον Δήμο Αθηναίων Γαβριήλ Σακελλαρίδης αναρωτήθηκε τι «έχει γίνει όλο αυτό το διάστημα από την επέμβαση της Αστυνομίας στη “Βίλα Αμαλία”» κατηγορώντας έμμεσα τη σημερινή δημοτική αρχή ότι συναίνεσε σιωπηρά στην εκδίωξη των καταληψιών χωρίς να έχει επεξεργαστεί ένα σχέδιο αξιοποίησης των κτιρίων. Στο στούντιο κανείς δεν γνώριζε αν ο υποψήφιος δήμαρχος έχει δίκιο ή άδικο, με αποτέλεσμα η μομφή να αιωρείται στον αέρα.  

Στην πραγματικότητα το κράτος, και εν προκειμένω ο ιδιοκτήτης Δήμος Αθηναίων, ενήργησε στην περίπτωση των δύο κτιρίων της συμβολής των οδών Χέυδεν και Αχαρνών με πρωτοφανή ταχύτητα. Ετσι, ένα χρόνο μετά την αστυνομική επιχείρηση, το σχέδιο της αποκατάστασης του παλιού σχολικού συγκροτήματος και της άμεσης επαναλειτουργίας του βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη: μετά την εκπόνηση της αρχιτεκτονικής μελέτης, το έργο με προϋπολογισμό 3 εκατ. ευρώ δημοπρατήθηκε και η ανάδειξη του πλειοδότη αναμένεται μέχρι τις αρχές Μαρτίου. Αυτό σημαίνει ότι μέσα στην άνοιξη θα εγκατασταθεί ο εργολάβος και θα ξεκινήσουν οι εργασίες. Ο στόχος είναι να λειτουργήσει εκ νέου ως σχολική μονάδα (λύκειο) τον Σεπτέμβριο του 2015.  

Τι προβλέπεται  

Η μελέτη ανακατασκευής προβλέπει τη διατήρηση και ενίσχυση της περιμετρικής λιθοδομής, την κατεδάφιση όλων των υπόλοιπων δομικών στοιχείων στο εσωτερικό, «ούτως ώστε να γίνει πλήρης εκμετάλλευση του χώρου για εργαστήρια, χώρους πληροφορικής, βοηθητικούς χώρους κ.λπ.». Επίσης, προγραμματίζεται ενοποίηση των δύο κτιρίων εσωτερικά και στις τρεις στάθμες, εσωτερική διαρρύθμιση, η οποία ακολουθεί πιστά τις όψεις του κτιρίου, αποκατάσταση των διακοσμητικών στοιχείων των όψεων στην αρχική τους μορφή και ανακατασκευή του κεντρικού κλιμακοστασίου στην αρχική του μορφή. Στα διατηρητέα κτίρια κρίνεται σκόπιμη η διατήρηση της λειτουργικής και αισθητικής έννοιας της εισόδου - κεντρικού χολ.

Γι’ αυτόν τον λόγο, το κεντρικό κλιμακοστάσιο ανακατασκευάζεται στην αρχική του μορφή, δεδομένου ότι κρίνεται απαραίτητη η πλήρης και αυθεντική αποκατάσταση του χώρου κεντρικού χολ - εισόδου ως βασικού στοιχείου του κτιρίου.   Κι αν στο τηλεοπτικό κοινό έγινε γνωστό ως «Βίλα Αμαλία», στις καρδιές χιλιάδων παλιών Αθηναίων ήταν, είναι και θα είναι για πάντα η ιστορική έδρα του Β΄ Γυμνασίου Αρρένων, ενός σχολείου-θρύλου, με πλήθος επωνύμων μαθητών που μεταστεγάστηκε εκεί το 1932 και λειτούργησε μέχρι το 1973. Τα κτίρια, και τα δύο νεοκλασικού ρυθμού, υπολογίζεται ότι χτίστηκαν στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα αν και το κτίσμα με «μέτωπο» στην οδό Αχαρνών 80 θεωρείται ελαφρώς μεταγενέστερο. Ο αρχιτέκτονας παραμένει άγνωστος, αν και μια πρόσφατη πληροφορία αποδίδει το κτίριο στον αρχιτέκτονα, μηχανικό ή εμπειροτεχνίτη Ηλία Μηνιάτη.

Καθημερινή

.

υπάρχει μόνο μια προσφορά.

Με ανακοίνωσή της η Lamda Developement τονίζει ότι προχώρησε στην υποβολή δεσμευτικής υποβολής προσφοράς για την αξιοποίηση της έκτασης των 6,2 χιλιάδων στρεμμάτων του Ελληνικού.

Η προσφορά αφορά το τεχνικό σκέλος του έργου της αξιοποίησης και αναμένεται να εξεταστεί από το Ταμείο Αποκρατικοποίησεων σε διάστημα δύο εβδομάδων. Εν συνεχεία θα αποσφραγιστεί η οικονομική προσφορά της εισηγμένης, οπότε θα εξεταστεί εάν η Lamda διαθέτει την απαιτούμενη κεφαλαιακή επάρκεια.

Η Lamda Development «συμμάχησε» με την την εταιρεία Al Maabar από το Abu Dhabi, με τον κινέζικο όμιλο Fosun Group, καθώς και με ευρωπαϊκά κεφάλαια που συνδέονται μετοχικά με την μητρική εταιρεία της εισηγμένης.

Η κινεζικών συμφερόντων Fosun σύμφωνα με το capital.gr έχει αποκτήσει το 9,5% της Folli Follie, ενώ η Αl Maabar είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες real estate μικτής χρήσης στην ευρύτερη περιοχή της Mέσης Aνατολής και της Βορείου Αφρικής. Είναι θυγατρική εταιρεία της Mubadala Development, η οποία είναι sovereign fund του Αbu Dhabi.

Ιδού η τελική του μορφή!

Η LAMDA Development, εισηγμένη στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών, είναι εταιρεία συμμετοχών και δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη, επένδυση και διαχείριση ακινήτων στην Ελλάδα και στη Νοτιανατολική Ευρώπη.

H εταιρεία διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στον κλάδο των μεγάλων εμπορικών και ψυχαγωγικών κέντρων στην Ελλάδα και έχει διαφοροποιηθεί με επιτυχία σε οικιστικές αναπτύξεις και αναπτύξεις γραφείων τόσο στην Ελλάδα όσο και σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Είναι μέλος του Ομίλου Λάτση και διατηρεί στρατηγικές συμμαχίες με διεθνείς και ελληνικές εταιρείες.

Η ανακοίνωση της Lamda Development

"Η Lamda Development S.A. ανακοινώνει ότι στις 27/2/214 κατέθεσε στο ΤΑΙΠΕΔ δεσμευτική προσφορά, στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της διαγωνιστικής διαδικασίας, για την απόκτηση του ποσοστού 100% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε.». 

Η προσφορά της LAMDA Development S.A. υποστηρίζεται από το Global Investment Group, που απαρτίζεται από την εταιρεία Al Maabar από το Abu Dhabi, από την κινέζικο όμιλο Fosun Group, καθώς και από ευρωπαϊκά κεφάλαια. 
Η Αl Maabar είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες real estate μικτής χρήσης στην ευρύτερη περιοχή της Mέσης Aνατολής και της Βορείου Αφρικής. Είναι θυγατρική εταιρεία της Mubadala Development, η οποία είναι sovereign fund του Αbu Dhabi. 

Η Fosun Group, η οποία δημιουργήθηκε το 1992 και έχει έδρα τη Σαγκάη, είναι ένας από τους μεγαλύτερους πολυεθνικούς ομίλους της Kίνας και διαδραματίζει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Δραστηριοποιείται στους τομείς της βιομηχανίας, των επενδύσεων, της διαχείρισης περιουσίας και των ασφαλειών. 

O Διευθύνων Σύμβουλος της LAMDA Development Οδυσσέας Αθανασίου δήλωσε: 

«Είναι μια πολύ σημαντική ημέρα για την Εταιρεία αλλά και την Ελλάδα, αφού ορισμένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά κεφάλαια του κόσμου αποφάσισαν να επενδύσουν στην χώρα μας, δείχνοντας έμπρακτα την εμπιστοσύνη τους στην προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Η συνολική επενδυτική πρόταση, που αποτελεί το μεγαλύτερη ιδιωτικό έργο που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα, εφόσον υλοποιηθεί, θα ξεπεράσει τα € 7δισ. και θα έχει - μεταξύ άλλων - ως άμεσες συνέπειες τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων άμεσων θέσεων εργασίας, την αξιοποίηση του παραγωγικού δυναμικού της ελληνικής επιχειρηματικότητας, αλλά και την ουσιαστική περιβαλλοντική αναβάθμιση της Αττικής με τη δημιουργία ενός βιώσιμου πάρκου 2.000.000 τ.μ., το οποίο θα αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της επένδυσης. 

Με την ολοκλήρωση της επενδυτικής μας πρότασης, η Ελλάδα θα αποκτήσει έναν παγκοσμίου επιπέδου προορισμό αναψυχής, κατοικίας, πολιτισμού και αθλητισμού με πρωτοποριακές υποδομές και υψηλού επιπέδου προσφερόμενες υπηρεσίες, ανοιχτό σε όλους τους Έλληνες και φιλόξενο σε όλους του ξένους επισκέπτες μας».

Το ΤΑΙΠΕΔ ανακοινώνει ότι η εταιρεία Lamda Development υπέβαλε σήμερα δεσμευτική προσφορά για την απόκτηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ σε επόμενη συνεδρίασή του θα αποφασίσει για την εγκυρότητα της τεχνικής προσφοράς και την πληρότητα των δικαιολογητικών, μετά από εισήγηση των συμβούλων του, ώστε να προχωρήσει στην αποσφράγιση του φακέλου της οικονομικής προσφοράς. Η διαδικασία της αξιολόγησης εκτιμάται ότι θα διαρκέσει περίπου 2 εβδομάδες.

.

προστασίας της.

Αυτή η δυνατότητα, που εξυπηρετεί αυτομάτως ελεύθερα και δωρεάν όσους ενδιαφέρονται για αγοραπωλησίες ακινήτων και επενδύσεις αλλά και εκείνους, φυσικά πρόσωπα και φορείς, που πασχίζουν να προστατέψουν από οργανωμένα συμφέροντα, επιτήδειους και καταπατητές ευαίσθητες εκτάσεις, όπως δάση, πάρκα, αρχαιολογικούς χώρους και αιγιαλούς, δεν είναι προαναγγελία για το μέλλον.

Πρόκειται για τη βάση γεωχωρικής πληροφορίας του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (ΟΡΣΑ), η οποία σιωπηρά, χωρίς προμήθειες και δαπάνες αλλά εκ των ενόντων, με σχεδόν μηδενικό κόστος και συστηματική δουλειά της διοίκησης του Οργανισμού και το μεράκι υπαλλήλων και συνεργατών της, είναι ήδη στον αέρα σε πιλοτική εφαρμογή, με στόχο να τεθεί σε κανονική λειτουργία εντός του Απριλίου.

Βέβαια για αυτή την εφαρμογή, που οι χρήστες όταν την ανακαλύπτουν στην αρχή δεν πιστεύουν την ύπαρξή της και εν συνεχεία την εκθειάζουν με τα καλύτερα λόγια στο Διαδίκτυο, υπάρχει η βάσιμη ανησυχία ότι θα ακολουθήσει την τύχη του φορέα που τη δημιούργησε. Δηλαδή του ΟΡΣΑ, που με νομοσχέδιο του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, το οποίο ψηφίζεται στη Βουλή, καταργείται οριστικά και μπαίνει «ταφόπλακα» συνολικά στο αναπτυξιακό έργο του Οργανισμού.

Προβλέπεται οι αρμοδιότητες του ΟΡΣΑ, που αποτελεί εδώ και 35 χρόνια αυτόνομο φορέα με καταλυτικό ρόλο στον πολεοδομικό, χωροταξικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό, όπως επίσης στην προστασία του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος της Αττικής, να διαχυθούν στα γρανάζια της υπηρεσιακής δομής του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Μνημονιακή υποταγή

Η κυβέρνηση, εκπληρώνοντας μνημονιακές υποχρεώσεις, περιλαμβάνει τον ΟΡΣΑ, όπως αντίστοιχα τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης (ΟΡΣΘ), σε 21 καταργούμενους φορείς του Δημοσίου. Με ατεκμηρίωτα επιχειρήματα, όπως περί εξοικονόμησης πόρων και ότι έχουν ολοκληρώσει την αποστολή τους, βάζει στους δύο Οργανισμούς λουκέτο.

Η εξοικονόμηση πόρων από την κατάργηση του ΟΡΣΑ θα είναι μηδενική, ενώ παράλληλα υπάρχουν μεγάλες εκκρεμότητες και αναπτυξιακά πλάνα, που μένουν στον αέρα. Χαρακτηριστικά ο βουλευτής της ΔΗΜΑΡ Γιάννης Πανούσης επισήμανε στη Βουλή ότι «ειδικά για την περιοχή της πρωτεύουσας και τον ΟΡΣΑ, καμία από τις αιτιάσεις που προβάλλει η κυβέρνηση για να αιτιολογήσει την κατάργησή του δεν ισχύει».

Απέδειξε ότι οι 25 υπάλληλοι του Οργανισμού, με τις ίδιες αποδοχές θα μετακινηθούν στο υπουργείο Περιβάλλοντος, ενώ τόνισε ότι στην Αττική, όπου συγκεντρώνεται το 35% του συνολικού πληθυσμού της χώρας (66 δήμοι, εκ των οποίων 8 νησιωτικοί) και παράγεται το 48% του ΑΕΠ, είναι αυτονόητη η ανάγκη άσκησης πολιτικών σε μητροπολιτικό επίπεδο, ανάγκη η οποία είναι διαρκής και απαιτεί έναν συνεχώς εξελισσόμενο προγραμματισμό.

Ο κ. Πανούσης σημείωσε ακόμη ότι «τόσο ο όγκος όσο και η σημαντικότητα των θεμάτων λογικά απαιτεί όχι την κατάργηση αλλά την αναβάθμιση του ΟΡΣΑ σε φορέα μητροπολιτικής διακυβέρνησης». Αντιθέτως, σημείωσε ότι «η κυβερνητική επιλογή είναι η μεταφορά των αρμοδιοτήτων του ΟΡΣΑ σε επίπεδο διεύθυνσης υπουργείου, δομή η οποία δεν υπάρχει και άρα προκύπτει κενό με την κατάργηση του ΟΡΣΑ».

Το αναπτυξιακό έργο του ΟΡΣΑ, όπως, ανάμεσα σε πλήθος άλλα, η εφαρμογή γεωχωρικής πληροφορίας της Αττικής, γίνεται ο αδιάψευστος μάρτυρας του λανθασμένου κυβερνητικού σχεδιασμού, που όμως υπό την πίεση των μνημονιακών επιταγών οι κυβερνητικοί αρμόδιοι δεν αναλαμβάνουν την πολιτική πρωτοβουλία να αποσοβήσουν είτε να διορθώσουν.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Μανιάτης, προφανώς φορτωμένος με πολιτικές ενοχές, καθώς λόγω της πολιτικής του προέλευσης, της περιβαλλοντικής του διαδρομής αλλά και της επιστημονικής γνώσης του είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται το ολέθριο λάθος που συντελείται με την κατάργηση του ΟΡΣΑ, φέρεται να δηλώνει αποφασισμένος να διασώσει όχι τον Οργανισμό αλλά το έργο του στη νέα δομή του υπουργείου. Δύσκολο έως ακατόρθωτο να διασωθεί το έργο του ΟΡΣΑ, λένε όσοι γνωρίζουν όχι μόνον τα κενά που υπάρχουν στην υπηρεσιακή δομή αλλά και την αδυσώπητη γραφειοκρατική λειτουργία του υπουργείου.

Ετσι, ανάμεσα σε άλλα και παρά τις καλές προθέσεις είναι αβέβαιο αν η νέα ηλεκτρονική εφαρμογή του ΟΡΣΑ, που για να ζήσει θέλει διαρκή παρακολούθηση, επικαιροποίηση των δεδομένων, συνεχή διεύρυνση της βάσης των πληροφοριών σε συνεργασία με όλο το φάσμα των φορέων της κεντρικής κυβέρνησης, των οργανισμών και την αυτοδιοίκηση, τελικά θα ζήσει ή πριν καν γεννηθεί θα πνιγεί στο μαύρο σκοτάδι.

Η βάση δεδομένων

Η βάση γεωχωρικής πληροφορίας του ΟΡΣΑ, όπως πληροφορούμαστε από στελέχη του ΟΡΣΑ και παράγοντες του ΠΕΚΑ, με πρωτοβουλίες της πρόεδρου Βιβής Μπάτσου και της αντιπροέδρου του ΟΡΣΑ Δάφνης Μπαρμπαγιανέρη, άρχισε να υλοποιείται εδώ και περίπου 8 μήνες, με τρεις βασικούς στόχους.

Ο πρώτος ήταν να πάψει να ακούγεται το επιχείρημα των πολλών τελευταίων ετών, που αποτέλεσε πρόσχημα και για πάρα πολλές παρεμβάσεις και αυθαιρεσίες, ότι «στην Αττική δεν είναι ρυθμισμένος ο χώρος». Οι άλλοι δύο στόχοι ήταν να εναρμονιστεί ο Οργανισμός με το νόμο και την Κοινοτική Οδηγία (ν. 3882/2010 περί ΕΥΓΕΠ και 2007/2/ΕΚ inspire) για τα ανοιχτά γεωχωρικά δεδομένα που πρέπει να έχουν όλοι οι φορείς του Δημοσίου και να προσφέρουν δωρεάν στους πολίτες και με το νόμο για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση (ν. 3979/11).

Σε πρακτικό επίπεδο διεκπεραιώθηκε ένας πολύ μεγάλος όγκος εργασίας, ψηφιακής καταχώρησης των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων, των Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου, των Προεδρικών Διαταγμάτων Προστασίας της Αττικής και πλήθος άλλες θεσμικές πληροφορίες για τα χωροταξικά, πολεοδομικά και περιβαλλοντικά δεδομένα της Αττικής, που είναι διαχρονικά θεσμοθετημένα από την πολιτεία. Η διαδικτυακή εφαρμογή παράλληλα με την ψηφιακή καταχώριση και τις θεσμικές πληροφορίες προσφέρει στο χρήστη και τη δυνατότητα πλοήγησης στο χώρο.

Πολλές αποκλίσεις

Από την επεξεργασία των στοιχείων προέκυψαν πάρα πολλές αποκλίσεις, που υπήρχαν λόγω των ασύμβατων μεταξύ τους τεχνολογιών και καταχωρίσεων, οι οποίες διορθώθηκαν. Για παράδειγμα τα συμβατικά σχεδιαγράμματα που προσδιόριζαν τη ΖΟΕ Λαυρεωτικής δεν απέκλειαν αποκλίσεις που να επέτρεπαν η πολεοδομία να δώσει άδεια δόμησης σε έκταση, η οποία όμως βρίσκεται σε ζώνη προστασίας. Βρέθηκαν οι αποκλίσεις και τα σφάλματα και διορθώθηκαν οι αλληλεπικαλύψεις, με υπόβαθρο τους ορθοφωτοχάρτες της εταιρείας του Κτηματολογίου.

Χαρακτηριστικά λοιπόν με τη νέα εφαρμογή του ΟΡΣΑ ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να βρει την πολεοδομική ταυτότητα του ακινήτου που τον ενδιαφέρει.

Να δει τις χρήσεις γης, τους όρους δόμησης, να εντοπίσει σε ποιες περιοχές μπορεί να γίνει π.χ. βιομηχανία ή οποιαδήποτε άλλη επενδυτική δραστηριότητα ή να διαλέξει περιοχή αμιγούς κατοικίας για τη διαμονή του.

Να γνωρίσει σε ποιες περιοχές έχουν αδειοδοτηθεί ενεργειακές επενδύσεις ή να δει τις επιτρεπόμενες χρήσεις σε όλους τους σταθμούς, υφιστάμενους και μελλοντικούς, του μετρό κ.ά.

Ελευθεροτυπία

του Αργύρη Δερμετζη

.

σταδιακά από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας στα χρόνια της ελεύθερης ζωής.

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Οι πρώτοι συγκροτούσαν τις δυνάμεις εκείνες που αργότερα μετεξελίχθηκαν στην αστική τάξη και οι δεύτεροι συνωστίζονταν στα στενοσόκακα του Ψυρρή, της Πλάκας και της Βλασσαρούς. Υπήρχαν βέβαια και οι περιπτώσεις των ελάχιστων ντόπιων αθηναϊκών αρχοντικών οικογενειών, εκπρόσωποι των οποίων πλαισίωναν την ανερχόμενη αστική τάξη.

Στα πρώτα χρόνια της απελευθερωμένης Αθήνας λίγες χιλιάδες κάτοικοι πλημμύριζαν τις μικρές ρούγες και τα πλατώματα που συνωστίζονταν γύρω από την Ακρόπολη. Χαρές και πανηγύρια στο εσωτερικό των σπιτιών και στις αυλές και μικρές ομάδες αναλάμβαναν δράση. Περίεργα, άκομψα, αλλά αγνά και κυρίως αυθόρμητα. Μασκαρεμένοι και μη τριγυρνούσαν στα δρομάκια πετώντας στα παράθυρα, όπου στεκόταν ο θηλυκόκοσμος, άβραστα φασόλια, ρύζι, κριθάρι και καλαμπόκι! Τη θέση των δημητριακών πήρε αργότερα ο περίφημος χαρτοπόλεμος. Και στα παιδιά, στη «μαρίδα» που τους έπαιρνε στο κατόπι, πετούσαν ζαχαρωτά, τα οποία είχαν φροντίσει να γεμίσουν με πιπέρι. Τα έτρωγαν και μόρφαζαν ανάλογα προκαλώντας γέλιο και ευθυμία.

Απ’ την άλλη, στο πρόχειρο Παλάτι της πλατείας Κλαυθμώνος, οι Απόκριες γιορτάζονταν με χορό ή επίσκεψη στο ένα και μοναδικό θέατρο της πόλης. Εκεί συναντιούνταν οι κυρίες επί των τιμών της βασίλισσας Αμαλίας «με παρισινάς περιβολάς άκρας φιλοκαλλίας και κατά τον τελευταίον συρμόν» και νεωτερίζουσες Ελληνίδες με «πλουσίας εκ μετάξης αμφιέσεις μετά συνδυασμού αλλοκότου χρωμάτων και ατεχνίας κατασκευασμένας»! Ο εξευρωπαϊσμός είχε αρχίσει.

http://mikros-romios.gr

.

δύναμις την οποίαν όλοι παραγνωρίζομεν. Η σκυθρωπότης είναι προσωπείον βλακείας»

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

«Το Καρναβάλι των Αθηνών δύναται να γίνη ονομαστόν εις την Ανατολήν και να προσελκύη δεκάδας χιλιάδας ξένων και επαρχιωτών η πόλις μας κατά τας ημέρας ταύτας», επιχειρηματολογούσε άλλη εφημερίδα, η οποία με πρωτοσέλιδα δίστηλα παρουσίαζε την αποκριάτικη κίνηση στους κεντρικούς δρόμους, στις γειτονιές, αλλά και τα σπίτια. Ιδιαίτερα την κίνηση στις γειτονιές της πόλης (Πλάκα, Ψυρρή, Ακρόπολη, Άγιο Φίλιππα, Βάθεια κ.ά.), όπου ο πραγματικός λαός, «και εννοούμεν τον αληθή λαόν, ουχί δε τους πτωχοαλαζόνας, τους πιθηκίζοντας τον ευρωπαϊσμόν», διασκέδαζε απολαμβάνοντας ήσυχα τις Αποκριές του χωρίς να ασχολείται με κείνους που προσπαθούσαν να πείσουν «ότι δυστυχεί, ότι υποφέρει εκ στερήσεων, πείνης, λιμού, λοιμού, αυχμού, καταποντισμού κ.λπ.»!

Το άρμα του βασιλιά καρνάβαλου.

Αλλά τι συνέβαινε στις γειτονιές αυτές τις αποκριάτικες ημέρες στα τέλη του 19ου αιώνα; Από τις δέκα το πρωί μέχρι τη δύση του ηλίου επίδοξοι καρναβαλιστές τριγυρνούσαν στους δρόμους ακολουθούμενοι από πλήθος περιέργων. Περικλέτοι μπαγλάρωναν αλύπητα ποικιλόμορφους Φασουλήδες. Γκαμήλες χοροπηδούσαν κωμικά. Σχοινοβάτες και παλιάτσοι με μουντζουρωμένα πρόσωπα επιδείκνυαν την ευκαμψία των μελών τους στη μέση του δρόμου. Λίγες καρέκλες, δύο ή τρία τραπέζια από κοντινά καφενεία ή σπίτια, βαλμένα το ένα πάνω στο άλλο, χρησίμευαν πρόχειρα για την επίδειξη της σχοινοβατικής επιτηδειότητάς τους. Τριγύρω ευρύς κύκλος θεατών, κυρίως από παιδιά της γειτονιάς και νεαρούς. Τα παράθυρα και τα μπαλκόνια των σπιτιών γεμάτα γυναίκες και κορίτσια. Όταν τελείωνε το θέαμα, ο παλιάτσος περιερχόταν με τον δίσκο του, μαζεύοντας πεντάρες που έπεφταν ως χάλκινη βροχή από ψηλά.

Ο υπαίθριος θίασος του Π. Θεοδοσίου και το κάρρο του.

Πιο θορυβώδης απ’ όλους ο Περικλέτος, με τις συνήθεις ευφυολογίες του και την τάση να ξυλίζει άγρια όποιον του ζητούσε χρήματα, προκαλώντας ακράτητα γέλια. Αφού ευχόταν «και του χρόνου», το κάρρο πάνω στο οποίο ήταν στημένη η σκηνή, συρόμενο συνήθως από κάποιον ισχνό ημίονο και πάντα έχοντας πίσω του ομάδα παιδιών που θορυβούσε και αλάλαζε, απομακρυνόταν για να σταματήσει εκατό βήματα παρακάτω και να επαναλάβει την ίδια σκηνή.
Τα απειράριθμα κλειδοκύμβαλα (:πιάνα) και οι «πολυόργανοι μουσικαί» μόλις επέτρεπαν πλέον στους περαστικούς «εις καμμίαν εσχατιάν της πόλεως» να ακούσουν τη μονότονη, αλλά γλυκιά φωνή της εργάτριας. Εκείνης που τραγουδούσε το παλιό τραγούδι της Αττικής: Σαν της Πεντέλης το νερό / Που πάει ρέμα-ρέμα / Έτσι να πάη το αίμα του / που λέει κακό για σένα.

Η Γκαμήλα

Το αποκριάτικο πανηγύρι στηνόταν πάντα νωρίς, πολλές φορές και από τον Δεκέμβρη του προηγούμενου έτους. Έριζαν οι κάτοικοι της οδού Κοραή με τους κατοίκους του Συντάγματος, αφού ο καθένας ήθελε να απολαμβάνει το θέαμα από το σπίτι του, ενώ τυχόν επίσκεψη του βασιλιά αποτελούσε το μεγαλύτερο κοσμικό γεγονός. Και τα σκωπτικά σχόλια του Τύπου ανέφεραν: «Εν τω μεταξύ να ιδούμε τι λένε οι κάτοικοι της πλατείας… Ψυρρή»!
Μια τέτοια περιγραφή των αποκριάτικων προετοιμασιών στις αυλές του Ψυρρή, η οποία μάλλον αποδίδει το κλίμα που επικρατούσε στα φτωχικά χαμόσπιτα και τις αυλές τους, είναι και η παρακάτω: «Μία μάνδρα επί της οποίας οι απολυμανταί έχουν σύρει βουρτσιές ασβέστου, γκρεμισμένη από δύο μέρη, με μίαν πόρταν τρισαθλίαν. Εις τα ενδότερα του περιβόλου κάποιος όμιλος λερωμένων και κουρελιασμένων ανθρώπων κινείται. Ένας εξ αυτών κρατεί μεγάλα μουντζουρωμένα χειρόγραφα και αναγινώσκει. Μία κεφαλή, η οποία είνε αδύνατον να εννοήση κανείς εις ποίον θηρίον ανήκει, πάντως όμως κεφαλή θηρίου προϋπάρξαντος μισοσκεπάζεται από μίαν λινάτσαν εις τον τοίχον. Μη φοβείσθε είνε γκαμήλα. Προπαρασκευή γκαμήλας διά τας Απόκρεω. Παρακάτω γυμνάζεται ο θίασος. Οι ηθοποιοί του κάρρου άφησαν το χασισοποτεϊον και εμαζεύθησαν εις την μάνδραν…
Εν τω μεταξύ, όλαι αι οικογένειαι αι κατοικούσαι μέσα εις την μάνδραν, βγαίνουν από τας τρύπας των και τινάζουν εις τον ήλιον αμυθήτου ρύπου παπλώματα. Κόττες, σκυλιά, ένας γάϊδαρος, μία κάτισχνος γίδα, γάτες, αναμιγνύονται εις τας δοκιμάς. Οι άγνωστοι ηθοποιοί εξακολουθούν να παρασκευάζουν μέσα εις την μάνδραν τον οίνον της χονδρής αστειότητος, ο οποίος θα χυθή αύριον εις τους δρόμους και θα μεθύση τα πλήθη».
Το απόγευμα, όσο ακόμη κρατούσε ο ήλιος, έβγαιναν για περιπάτους «πολυπληθείς συντροφίαι υπηρετριών». Καθαρές, κομψές, γυαλιστερές, έπαιρναν γελώντας την άδειά τους για να δουν τους μασκαράδες. Ή να ακούσουν τον Θεοδοσίου να απαγγέλλει το άτεχνο δίστιχό του: Πολλοί μου λέγουν πως πάσχω / Κι’ όμως έγω είμαι καλλίτερος ποιητής από τον Παράσχο! Και συνέχιζε πάνω στο κάρρο του: «Άνοιξε το Τριώδιον και ήλθεν η αποκρηά / Και χαίρεται η νέα, αναστενάζει η γρηά, / και γω πάνω στο κάρρο μου κρυώνω για την τύχη μου / και κρύοι και αποκρύοι και φέτο θάναι οι στίχοι μου. / Άνοιξε το Τριώδιον δεν έχουμε παρά / κι’ η δόλια η κοιλίτσα μας παίζει τον ταμπουρά / Άνοιξε το Τριώδιον παντού φωνές κι’ αντάρα / Και το “Κορδόνι” κι η “Εληά” δεν δίνουνε δεκάρα / γι’ αυτό λοιπόν θα σας το πω κ’ γω μια ώρα αρχήτερα /πως ήταν κάθε πέρσι και καλλίτερα!» προειδοποιώντας άπαντες: «Και εφέτος λοιπόν θα έχωμεν οικονομίαν / Ήγουν θα εναποταμιεύσωμεν δραχμήν μίαν / Και θα ζήσωμεν ανέτως / Ως μασκαράδες όλον το έτος».

Σκίτσο της αποκριάτικης εξέδρας της οδού Κοραή.

Ο Τίμος Μωραϊτίνης δεν άφηνε ασχολιαστό ότι «ήσαν η χαρά της γειτονιάς, το γλέντι του φτωχόκοσμου, το χαμόγελο του έρημου δρόμου, αλλά και του κοσμικού κέντρου ακόμη η ευθυμία. Ο Θεοδοσίου, αν και δεν ήταν αρχηγός σχολής, είχεν, εν τούτοις, οπαδούς». Όταν βράδιαζε, η κίνηση στις γειτονιές αραίωνε, αλλά δεν σταματούσε. Παρέες μασκαράδων περνούσαν από σπίτι σε σπίτι, μερικοί φορώντας περίεργες ενδυμασίες, με πιο εντυπωσιακές πάντοτε τις «βλάχες», οι οποίες φορούσαν τις λαμπρές παραδοσιακές ελληνικές φορεσιές. Στους δρόμους άναβαν συχνά φωτιές και τριγύρω μαζεύονταν παιδιά, προκαλώντας ζωηρότητα στις απόκεντρες γειτονιές. «Το βράδυ εκάπνιζαν αι ρητινώδεις πυραί προ των οινοπωλείων των αποκέντρων συνοικιών, αναγκάζουσαι τας γυναίκας της γειτονίας μέχρι βαθείας νυκτός να κάθηνται εν τη εξωθύρα συνδαυλίζουσαι την πυράν και αναμένουσαι να ίδουν καμμίαν παρέλασιν μασκαράδικης παρέας γυναικών και ανδρών, οίτινες υπό τα δόμινα, ή τα λευκά σινδόνια και τας πετσετίνους τιάρας φέροντες μεθ’ εαυτών και την απαραίτητον κιθάραν μετέβαινον εις τους φιλικούς οίκους προς διασκέδασιν», περιέγραφαν οι εφημερίδες.
Οι παρέες λιγόστευαν και τα οινοπωλεία έκλειναν, αλλά παρέμεναν ανοιχτά τα ζυθοπωλεία, γεμάτα από θαμώνες μέχρι τη βαθιά νύκτα. Θορυβώδη τραγούδια και γέλια ακούγονταν στη συνοικία της Νεάπολης, όπου κατοικούσαν ως επί το πλείστον φοιτητές, οι οποίοι γυρνούσαν στους δρόμους μεταδίδοντας την ευθυμία τους. Δεν ήταν λίγοι και εκείνοι που συναθροίζονταν στο δωμάτιο ενός συμπατριώτη τους και διασκέδαζαν όλο το βράδυ. Οι βραχνές από το τραγούδι και την οινοποσία φωνές τους ακούγονταν μέχρι τον δρόμο…

http://mikros-romios.gr/

.

«εις άλλας εξοχάς».

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Διασκεδάζοντας με λεβέντικους χορούς. Φωτό Π. Πουλίδη.

Κούλουμα: Τα παντοπωλεία ανοιχτά και στολισμένα με κλαδιά δένδρων και πλούσια φυλλώματα κάτω από τα οποία ήταν παραταγμένες μεγάλες λεκάνες που περιείχαν «όλων των ειδών τα ξυδωπά, τα βρεχτοκούκκια και τας ελαίας» και πιο κει «οι κώνοι του ζαχαροπήκτου χαλβά και οι σωροί, τους οποίους εσχημάτιζον αι ροδοψημέναι λαγάνες». Αυτή ήταν η εικόνα που αντιμετώπιζαν στην αγορά οι νοικοκυραίοι στα τέλη 19ου-αρχές του εικοστού αιώνα. Προκλητικά εκθέματα για τη φτωχολογιά, που ακόρεστα καταβρόχθιζε τέτοιες ημέρες τα ορεκτικά σκόρδα και τα κρεμμύδια, τα οποία θεωρούνταν το απαραίτητο συνοδευτικό της ημέρας. Το ίδιο θεωρούνταν βεβαίως και τα θαλασσινά, αλλά τις περισσότερες φορές ήταν απροσπέλαστα για τα χαμηλά βαλάντια και τον πολύ κόσμο.

Καθαρή Δευτέρα στον λόφο του Φιλοπάππου, 1928. Φωτό Π. Πουλίδη.

Η εξέλιξη του εορτασμού από τον Όθωνα στον 20ό αιώνα

Στην Αθήνα, τα Κούλουμα -ο εθιμικός εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας-, με τα οποία σφραγίζεται η περίοδος των Αποκριών, γιορτάζονταν γύρω από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Το φαινόμενο άκμασε στα χρόνια του Όθωνα, ενώ σταδιακά επί βασιλείας Γεωργίου Α’ εξελίχθηκαν να εορτάζονται «συν γυναιξί και τέκνοις εις τους λόφους και εις την άνοιξιν, εις τους κήπους και εις τας εξοχάς». Άλλωστε, τα Κούλουμα ήταν ανέκαθεν μια γιορτή των λαϊκών τάξεων. Μετά τον κορεσμό και τα ξέφρενα γλέντια της Αποκριάς, ο λαός αναζητούσε τον καθαρμό στη φύση, στους αγρούς και τον καθαρό αέρα «με ελίτσες, τουρσιά, κρεμμυδάκια, αυγοτάραχο, χαλβά, κάπου κάπου χαβιάρι και με λιράτο ρετσινάτο εις κρυσταλλώδεις φιάλας».

Χιλιάδες άνθρωποι καταλάμβαναν τους λόφους του Κολωνού, του Αστεροσκοπείου και του Φιλοπάππου. Το ίδιο ίσχυε και στους διάφορους μεγάλους ιδιωτικούς κήπους, που ήταν διεσπαρμένοι γύρω από την πόλη, στα Πατήσια, στην Κολοκυνθού, στα Σεπόλια, στο Γαλάτσι, στο Ηράκλειο και το Μαρούσι. Κοσμοπλημμύρα καταγραφόταν και στην Αγία Βαρβάρα, απ’ όπου η θέα στον Ελαιώνα και τον Σαρωνικό γαλήνευε τις ψυχές.

Γλέντια και χορός στους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Καθαρή Δευτέρα, 1928. Φωτό Π. Πουλίδη.

Γραφικά τοπία

Ο σιδηρόδρομος και τα τραμ είχαν τη γιορτινή τους, μεταφέροντας κόσμο στα δύο Φάληρα. Παντού ο ζύθος και το κρασί έρρεαν άφθονα, και το φαγοπότι ξεκινούσε με το καθαροδευτεριάτικο «Μασκαράδες και πολίτες/στις Κολώνες να βρεθείτε», που λειτουργούσε ως γενικό σύνθημα για τον εορταστικό ξεσηκωμό.

Μικρά παιδιά κρατώντας χαρταετό και σφυρίχτρα - καραμούζα της εποχής. Καθαρή Δευτέρα 1935. Φωτό Π. Πουλίδη.

Η μεγαλύτερη όμως κίνηση αυτής της καθαράς λαϊκής γιορτής σημειωνόταν στα γραφικά τοπία που απλώνονταν πίσω από την Ακρόπολη. Από την πλατεία Θησείου μέχρι την τεράστια πλατεία των Στύλων του Ολυμπίου Διός, η οποία τότε ήταν ελεύθερη και προσβάσιμη στο κοινό. Η πόλη ερήμωνε κυριολεκτικά. Οι κεντρικοί της δρόμοι άδειαζαν και μυρμηγκιές κόσμου ξεχύνονταν στον άξονα των σημερινών οδών Αποστόλου Παύλου και Διονυσίου Αρεοπαγίτου, οι οποίες ακόμη δεν είχαν σχηματιστεί ως λεωφόροι.

Στις πλατείες του Θησείου και των Στύλων και στα ψηλά μέρη των γύρω λόφων στήνονταν αρχαϊκότατοι χοροί, κάτι που γινόταν επί αιώνες και διατηρήθηκε. Ομάδες Πελοποννησίων έστηναν τις παρέες τους γύρω από τον Ναό του Θησείου και ανά πέντε έσερναν τον χορό σε έναν μεγάλο κύκλο. Άλλες παρέες από τα νησιά ανέβαιναν στην περιοχή του Αστεροσκοπείου για να χορέψουν τους δικούς τους τοπικούς χορούς και να προσελκύσουν τα βλέμματα των θεατών. Οι Ηπειρώτες συνήθιζαν να στήνουν το γλέντι τους μπροστά στο Παναθηναϊκό Στάδιο και τον λόφο του Αρδηττού.

Οι ομάδες

Χαρακτηριστικό σκίτσο της εποχής με θέμα τα Κούλουμα.

Συμπαγείς τις περισσότερες φορές, χωρίς «παρείσακτους», εμφανίζονταν οι ομάδες των Κρητικών, διασκεδάζοντας με τους λεβέντικους χορούς τους. Οι μπαλοθιές τους ξύπναγαν τα αντανακλαστικά των χωροφυλάκων που καιροφυλακτούσαν «διά την τήρησιν της τάξεως». Η απολλώνια λύρα όμως αδελφωνόταν με το περσικό σαντούρι και έδιωχναν τους ενοχλητικούς.

Το ίδιο ίσχυε και για τους Χιώτες, που είχαν μια ανεξήγητη αγάπη στο περίφημο «Κάτω στο γιαλό κοντή/νερατζούλα φουντωτή». Εν τω μεταξύ, οι παρέες που ξεχύνονταν προς το παραλιακό μέτωπο καταλάμβαναν τα περίφημα Φάληρα και τη Φρεαττύδα, σκαρφάλωναν στα υψώματα της ελεύθερης ακόμη πειραϊκής χερσονήσου, στη γραφική ακτή του Τσίλερ, στην Κρεμμυδαρού και στο εξοχικό πανδοχείο του Ξαβέριου.

Μικροπωλητές και χαρταετοί

Εννοείται ότι στα ίδια μέρη –κυρίως γύρω από την Ακρόπολη– έστηναν το δικό τους πανηγύρι οι μεταμφιεσμένοι, τα πολύχρωμα γαϊτανάκια, ο Ποιητής του Κάρρου, οι αρκουδιάρηδες αθίγγανοι και οι μικροπωλητές της εποχής, που δεκαρολογούσαν, χάριν της ημέρας πάντα. Από κοντά και η πλάστιγγα για το ετήσιο εθιμικό ζύγισμα του κοινού. Με ένα πενηνταράκι μάθαινε ο καθένας τα κιλά του.

Στο γύρισμα προς τον 20ό αιώνα εμφανίστηκαν και οι «κατασκευασταί χαρταετών», κλάδος ο οποίος άνθησε όταν προστέθηκαν στις τάξεις τους ευφυείς και πολυτάλαντοι πρόσφυγες μετά το 1922.

Ωστόσο, οι χαρταετοί, οι οποίοι έφτασαν και στη χώρα μας από τους λαούς της Ανατολής, με το πέρασμα των χρόνων βρήκαν στον ορίζοντα έναν μεγάλο εχθρό, τα καλώδια! Μέχρι έφιππες περιπολίες συστήθηκαν για το κυνήγι τους, στα Κούλουμα του 1907, όταν άθελά τους ομάδες παιδιών με τους χαρταετούς τους αχρήστευσαν τον Αγγλικό Τηλέγραφο στον Πειραιά. Στους νεότερους έμεινε αλησμόνητη η περιπέτεια του 1939, όταν –επί δικτατορίας Ι. Μεταξά– όχι μόνο απαγορεύτηκε η ανύψωσή τους, αλλά διώχθηκαν με σκληρότητα και οι κατασκευαστές τους!

Τα μαύρα χρόνια της Κατοχής με τους κακοφτιαγμένους χαρταετούς

Και αυτά συνέβαιναν μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες. Σε δε μερικές περιοχές συνεχίζουν ακόμη. Ο λαός θεωρούσε την Καθαρά Δευτέρα γνήσια αδελφή της Πρωτομαγιάς. Απέβαλαν τον αποκριάτικο άνθρωπο για να ντυθούν τον σαρακοστιανό. Από τα χαράματα άνδρες, γυναίκες και παιδιά, κρατώντας δίχτυα, καλάθια, σακούλες, καλαθούνες και τσάντες, ξεχύνονταν στην αγορά. Σιγά σιγά, όσο η πόλη μεγάλωνε και απλωνόταν τόσο απλώνονταν και τα Κούλουμα. Χαλάνδρι, Μαρούσι, Κηφισιά, Εκάλη, Μπογιάτι, Βουλιαγμένη, Γλυφάδα, Βούλα, Πέραμα, Σκαραμαγκάς, Περιστέρι, Μπραχάμι, Ηλιούπολη είχαν την τιμητική τους λίγο πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά το πραγματικό λαϊκό πανηγύρι συνεχίστηκε κάτω από την Ακρόπολη και τους γύρω λόφους. Επεκτάθηκε, μάλιστα, σιγά σιγά στη δυτική κλιτύ του λόφου του Αστεροσκοπείου μέχρι τα Πετράλωνα και τα νταμάρια που είχαν ανοίξει στην περιοχή, όπου σήμερα ο περιφερειακός του Φιλοπάππου. Μάλιστα τις περιοχές αυτές προτιμούσαν οι Καλαματιανοί με τον ύμνο τους: «Αν πας στην Καλαμάτα/και ΄ρθής με το καλό». Ένα ατέλειωτο μωσαϊκό που σχηματιζόταν από του Μακρυγιάννη έως τον Άγιο Δημήτριο Λουμπαρδιάρη από την πιο σύνθετη ανθρωποπλημμύρα.

Μόνον σε περιόδους πολέμου και κατοχής τα Κούλουμα δεν γιορτάστηκαν με τον παραδοσιακό τρόπο – ιδιαίτερα την περίοδο της γερμανικής Κατοχής. Λίγα προσφυγόπουλα του συνοικισμού του Ασυρμάτου προσπαθούσαν να σηκώσουν στον ουρανό τους κακοφτιαγμένους χαρταετούς τους. Όπως όλες οι λαϊκές εκδηλώσεις, έτσι και τα Κούλουμα άνθησαν σε περιόδους ελευθερίας. Επέστρεψαν μετά τον πόλεμο ανανεωμένα και γιορτάζονται μέχρι τις ημέρες μας, ντυμένα όμως με τις ανέσεις και τα χρώματα της προόδου.

http://mikros-romios.gr/

.

ελεγχόμενη στάθμευση, κάτι που αποτελεί οπισθοδρόμηση σε σχέση με τις υπηρεσίες που προσέφερε η δημοτική αστυνομία στους πολίτες.

Μιλώντας στη Δημόσια Τηλεόραση και αναφερόμενος στους συνυποψήφιούς του, Άρη Σπηλιωτόπουλο και Νικήτα Κακλάμανη, εξέφρασε την άποψη ότι θα έπρεπε να παραιτηθούν από το βουλευτικό τους αξίωμα. «Είναι ηθικό καθήκον να δείξεις ότι το εννοείς, ότι παίρνεις και ένα ρίσκο, διεκδικώντας τον Δήμο», σχολίασε χαρακτηριστικά.

Ερωτηθείς για το αν θα καθόταν στο ίδιο τραπέζι προεκλογικά για να συζητήσει με τον υποψήφιο της Χρυσής Αυγής, Ηλία Κασιδιάρη, απάντησε ότι δεν θα επιθυμούσε κάτι τέτοιο.«Σε κάθε περίπτωση τι μπορείς να πεις με ανθρώπους που βρίζουν, που απευθύνονται στα πιο ταπεινά ένστικτα», αναρωτήθηκε.

Τέλος, ο κ. Καμίνης είπε ότι είχε πολύ καλή συνεργασία με τον νυν περιφερειάρχη Γιάννη Σγουρό, τον οποίο παρότρυνε να είναι και πάλι υποψήφιος. Για τον Γιώργο Κουμουτσάκο που κατεβαίνει στην περιφέρεια Αττικής με τη στήριξη της ΝΔ, είπε ότι δεν έχει εικόνα για τον ίδιο, αλλά τον χαρακτήρισε συγκροτημένη προσωπικότητα και σε κάθε περίπτωση μια καλή υποψηφιότητα.

Ο Γιώργος Καμίνης έκανε λόγο για «τερατολογίες» αναφορικά με τα προβλήματα της Αθήνας, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς για την ύπαρξη 20.000 αστέγων στους δρόμους της πόλης. Όπως ανέφερε, ο Δήμος έχει καταφέρει να εξασφαλίσει 120 εκατ. ευρώ σε ευρωπαϊκούς πόρους, δίνοντας έμφαση στην ανακούφιση ανθρώπων που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης. Ο Γιώργος Καμίνης εξήγησε πως η εικόνα της Αθήνας βελτιώθηκε σημαντικά τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

«Ο Δήμος της Αθήνας είναι ο μοναδικός που δεν αύξησε τα δημοτικά τέλη. Ο Δήμος φροντίζει 20.000 ανθρώπους. Προσφέρει καθημερινά φαγητό σε 1.200 μαθητές, στηρίζει οικονομικά 4.000 οικογένειες και εξασφαλίζει τη σίτιση στους παιδικούς σταθμούς» είπε.

Όπως εξήγησε, η περίοδος παραμονής του στον δημαρχιακό θώκο ήταν μια «τριετία νοικοκυρέματος, όπου μπήκαν τα θεμέλια», ενώ η επόμενη θα είναι «η περίοδος των μεγάλων έργων».

Σχετικά με τις «ταμπέλες» «διαχειριστής πολυκατοικίας» και «δήμαρχος της κρίσης» ο Γιώργος Καμίνης εξήγησε ότι είναι λανθασμένη η αντίληψη πως «κάναμε τη βάρια δουλειά, βουτήξαμε τα χέρια στη λάσπη και τώρα που βελτιώθηκε η κατάσταση στον Δήμο έρχονται κάποιοι να μας πουν πως δεν έχουμε όραμα και πρέπει να μας διαδεχτούν».

.

τοιχογραφία με το έργο του Schnorr von Carolsfeld "Η εκδίωξη των πρωτόπλαστων από τον παράδεισο".



To έργο του Schnorr von Carolsfeld



Ο Μανώλης Αναστασάκος εσυμμετείχε στην ομάδα των εικαστικών που υλοποίησαν την ιδέα του φοιτητή της ΑΣΚΤ Παύλου Tσάκωνα για το περίφημο mural με τα χέρια που προσεύχονται, στην Πειραιώς 20, στο ξενοδοχείο Vienna.

Ποντίκι

.

γερμανικών αρχών κατοχής, ο ρ/σ «105.5 Στο Κόκκινο» διοργανώνει συλλογικό περίπατο με τίτλο: «Αναζητώντας τα ίχνη της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα», που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 9 Μαρτίου στις 11:00 το πρωί με αφετηρία τα Προπύλαια. Η ξενάγηση στους δρόμους της Αθήνας θα γίνει από τον ιστορικό Μενέλαο Χαραλαμπίδη.   

Μέσα από την αφήγηση σε κάθε σταθμό του περιπάτου θα γίνει προσπάθεια να ανασυσταθεί η μνήμη της κατοχικής Αθήνας, της Αντίστασης και των θυμάτων του αντιστασιακού αγώνα.  
Στόχος του περιπάτου είναι η περιήγηση στους δρόμους και τα κτίρια της Αθήνας όπου σημειώθηκαν οι σημαντικότερες αντιστασιακές κινητοποιήσεις του αθηναϊκού λαού κατά την περίοδο της Κατοχής και η ανάδειξη ενός σημαντικού μέρους της ιστορίας της που παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστο: 
     

· Η πρώτη διαδήλωση και η πρώτη απεργία του 1942.   

        · Η ανατίναξη του κτιρίου της ελληνικής ναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ.   

· Οι χώροι κράτησης και βασανισμού αντιστασιακών από τις γερμανικές αρχές κατοχής .   

· Οι διαδηλώσεις ενάντια στην πολιτική επιστράτευση και η κατάληψη του Υπουργείου Εργασίας.   

· Οι αιματηρές μαζικές διαδηλώσεις του 1943.   

        · Τα καζίνο των μαυραγοριτών και το στρατηγείο των ελληνικών σωμάτων ασφαλείας.   

Μετά το τέλος του περιπάτου θα ακολουθήσει συζήτηση στο Πολυτεχνείο (αμφιθέατρο Γκίνη) με τον ερευνητή, Μανώλη Κασσιμάτη και τον ιστορικό Μενέλαο Χαραλαμπίδη ενώ παράλληλα θα προβληθεί σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό από την περίοδο της Κατοχής.

.

κάνει οι νέοι που έμεναν στην Πλάκα με αντιπάλους τους Ψυρριώτες και αργότερα με παιδιά του Μεταξουργείου. Στη μάχη σταδιακά μπήκαν και νεαροί από τις περιοχές: Νεάπολη , Θησείο, Αναφιώτικα, Κολωνάκι, Γκύζη και Πολύγωνο.

Όσο η αστυνομία δεν παρενέβαινε, τα ραντεβού για τον πετροπόλεμο δίνονταν συνήθως κάθε Κυριακή σε συγκεκριμένο σημείο. Μερικές φορές ο τόπος και ο χρόνος ανακοινώνονταν στις εφημερίδες με αγγελίες! Τα πεδία μάχης αρχικά ήταν στους δρόμους, όπου τραυματίζονταν και ανυποψίαστοι περαστικοί. Όταν ο πετροπόλεμος χαρακτηρίστηκε παράνομο «παιχνίδι», οι νεαροί διάλεγαν απρόσιτα σημεία της Αθήνας όπου μπορούσαν να προσεγγίσουν άμεσα μόνο έφιπποι αστυνομικοί.Οι ομάδες εφοδιάζονταν με μεγάλες πέτρες, σφεντόνες και αγκωνάρια για μάχες σώμα με σώμα.

Σύμφωνα με το βιβλίο του Αντώνη Βερβενιώτη «Η Αθήνα του 1900», θρυλική ήταν η αιματηρή σύγκρουση περίπου 100 νεαρών της Νεάπολης με άλλους τόσους αντιπάλους, από την πλατεία Βάθη και του Ψυρρή. Ανάμεσά τους υπήρχαν μάλιστα και πολλά γεροντοπαλίκαρα, βετεράνοι πετροβολιστές, οι οποίοι σε ρόλο «επιτελάρχη» έδιναν εντολές. Για τους Νεαπολίτες επιτελάρχης ήταν ο Φάνης ο Σοβατζής και για τους Βαθειώτες, ο Γιαννιός ο Υδραίος, ο αραπατζής. Τα πολεμοφόδια και των δύο στρατών προέρχονταν κυρίως από τα χοντρά χαλίκια της σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου. «Το σπορ, κατ’ εξοχήν ελληνικό και αθηναϊκό, τρομοκρατούσε τους φιλήσυχους Αθηναίους.

Το ηρωικό μένος της νεολαίας, κεντριζόμενο από την ανάμνηση της Επανάστασης του 1821 και υποδαυλιζόμενο από τη Μεγάλη Ιδέα, έπρεπε κάπου να ξεσπάσει. Και επειδή πόλεμοι δεν εγίνοντο, οι νέοι αλλά και οι μεγαλύτεροι ακόμα, ιδίως από τις λαϊκές τάξεις, ρίχνονταν στον πετροπόλεμο», έγραφε ο Επαμεινώντας Στασινόπουλος, στο βιβλίο του «Η Αθήνα του περασμένου αιώνα 1830 – 1900». Στις μάχες έπαιρναν μέρος πολλές φορές και γυναίκες, ενώ μαζί με τις πέτρες και τις σφεντόνες οι θερμόαιμοι έπαιρναν μαζί τους μαχαίρια και πιστόλια. Τα κεφάλια έσπαζαν μαζικά, οι τραυματισμοί ήταν καθημερινό φαινόμενο και ενίοτε θανατηφόρο. Με το πέρασμα των χρόνων, το φαινόμενο του πετροπόλεμου περιορίστηκε μεταξύ των μαθητών γυμνασίου. Σταδιακά έλαβε τέλος όταν οι δρόμοι ασφαλτοστρώθηκαν, οπότε ήταν δύσκολη η προμήθεια πυρομαχικών. “Αλλωστε, η Ελλάδα έμπαινε και στην περιπέτεια αληθινών πολέμων με εκατόμβες θυμάτων....

mixanitouxronou.gr
.

Καραμανλής και η μεταπολεμική οικοδόμηση της δεκαετίας του 50.

Σπάνια απεικόνιση της οδού Πανεπιστημίου το 1912, όταν είχε ηλεκτρικό τραμ, χαμηλά κτήρια και δέντρα. Κάπως έτσι θέλουν σήμερα τον δρόμο. Η λήψη έγινε από την ταράτσα της οικίας του Νικόλα Κάλας [1907-1988] Πανεπιστημίου 4 εκεί που σήμερα είναι  η Αγροτική Τράπεζα. Σε πρώτο πλάνο αριστερά το μονώροφο κτήριο πριν γίνουν τα Θέατρα Βρετάνια & Αθηνών. Στη συνέχεια οι Βασιλικοί Στάβλοι, εκεί που σήμερα είναι το ΑΤΤΙCA (πρώην Μέγαρο Μετοχικού Ταμείου Στρατού). Τεκμηρίωση, σχόλιο : Δέσποινα Δρεπανιά

Τώρα στον ίδιο δρόμο επιστρέφουν άλλοι εργάτες με νέους αρχιτέκτονες και εργολάβους, για να ξαναφέρουν πίσω το τραμ και μια βιώσιμη πόλη. Η Αθήνα θα αποκτήσει πάλι δέντρα, συντριβάνια, παγκάκια, υπαίθριες αρχαιότητες και ποδήλατα. Δηλαδή, θα πάρει πίσω αυτά που της έκλεψαν, πριν από 100 χρόνια! 

Παράξενη χώρα, που συνεχώς πάει μπρος -πίσω. Μοιάζει σαν μια τεράστια φάρσα της ιστορίας, που γκρεμοτσακίζεται, υπόσχεται, ζωγραφίζει και ξαναχτίζει, ενώ οι άνθρωποι ασφυκτιούν, απελπίζονται και σκύβουν το κεφάλι. Φυσικά όλοι θέλουν δέντρα, όλοι αγαπούν μια καθαρή πόλη, σχεδόν οι περισσότεροι έχουν μια επίγνωση της (αρχαιοελληνικής) καταγωγής τους και πάρα πολλοί μισούν καθετί δημόσιο και κοινό. Άλλοι επειδή θέλουν να οικειοποιηθούν τη δημόσια περιουσία και άλλοι επειδή θέλουν να την καταστρέψουν, αφού δεν μπορούν να την απολαύσουν.

Έτσι έμαθαν. Να μην εμπιστεύονται τα λόγια, να αμφιβάλλουν για τις προθέσεις και να θεωρούν ύποπτη κάθε ανάπλαση, κάθε έργο και μακέτα.

Η προπολεμική Πανεπιστημίου με το τραμ. Το ΡΕΞ επιβίωσε. Τα άλλα; (Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο χρόνο)

Όταν το ΄50 ξήλωναν την Πανεπιστημίου και γκρέμιζαν παντού τα διώροφα νεοκλασικά, όλοι ήξεραν πως ο στόχος ήταν να χορτάσουν οι εργολάβοι και τα οικοδομικά συμφέροντα. Αλλά οι περισσότεροι σώπαιναν γιατί τους έδιναν δουλειά. Η αγορά κινήθηκε, το πορτοφόλι χάρηκε και τα μεγαθήρια που έπνιξαν τα πάντα, μοίρασαν μεροκάματα, διαμερίσματα, γραφεία και αέρα Ευρώπης. Με αντάλλαγμα τη σιωπή.

Η τελευταία φωτογραφία της Οικίας Βερτχάιμ. Αθήνα 1962 Πανεπιστημίου 44 & Χαρ. Τρικούπη. Έτος κατασκευής 1843, Αρχιτέκτων: Σταμάτιος Κλεάνθης [γεν. 1802 – †1862] Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο Χρόνο

Η νέα Ελλάδα έπρεπε να στεγαστεί στην Αθήνα ο επαρχιώτης να βάλει κάπου το όνειρο του και οι αμφισβητίες να γίνουν οι τρελοί του μεγάλου χωριού. Μετά τελείωσε το όνειρο, μπαγιάτεψε το πολυώροφο, μουτζουρώθηκε ο ουρανός, μούτρωσαν τα πρόσωπα των θυρωρών και η νέα χιλιετηρίδα έφερε τα πικρά νέα της κρίσης. Άδειασαν τα μαγαζιά, αραχνιάσανε οι στοές, οι πελάτες άλλαξαν διαδρομές, χάθηκαν σταδιακά οι παλιοί «παίκτες» του ιστορικού κέντρου, πέθαναν οι μεγαλομπακάληδες, τα ελληνικά σουπερμάρκετ τα πήραν οι πολυεθνικές, κάηκαν τα μινιόν, έκλεισαν και τα καφενεία.

Η οδός Πανεπιστημίου, η Αιόλου και η Πλατεία Ομόνοιας. Χαυτεία, Αθήνα 1955. Η φωτογραφία αποτελεί ντοκουμέντο γιατί καταγράφει την κατεδάφιση του διώροφου νεοκλασικού κτηρίου που υπήρχε αριστερά στην συμβολή με την Αιόλου. Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο Χρόνο

Μετά ήρθε το παρεμπόριο, τα κυκλώματα των λαθρομεταναστών, τα τσαντίρια, η κακογουστιά και η εγκατάλειψη. Τα στενά έγιναν σκουπιδότοποι, οι υδρορροές σάπισαν , τα ερκοντίσιον κρεμάστηκαν πάνω από τα κεφάλια σαν γκιλοτίνες και οι τοίχοι παραδόθηκαν σε όποιον ήθελε να βρίσει και να βγάλει την αρρώστια του. Δεν υπήρχε πια δημόσιος χώρος να σεβαστείς, δεν υπήρχε πλατεία να συναντηθείς, παρκάκι να ξαποστάσεις. Μόνο βρωμιά, θλίψη και βία.

Τώρα που μπούχτισες Rethink Athens.

Χρίστος Βασιλόπουλος

mixanitouxronou.gr

.

προορισμό τη μητέρα Ελλάδα. Έως το 1924, έφτασαν στη χώρα 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.

Σε ποια Ελλάδα ήρθαν οι πρόσφυγες

Η άφιξη των προσφύγων βρήκε απροετοίμαστο το πάμφτωχο ελληνικό κράτος, που ανέλαβε μια από τις δυσκολότερες αποστολές. Την αποκατάσταση των ξεριζωμένων και τη διατήρηση της κοινωνικής ομαλότητας. Χιλιάδες πρόσφυγες έφτασαν στη μητέρα Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή

Χιλιάδες πρόσφυγες έφτασαν στη μητέρα Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή

Οι βαλκανικοί πόλεμοι και στη συνέχεια ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμος, είχαν λυγίσει οικονομικά, κοινωνικά και ψυχικά την ελληνική κοινωνία. Ο αριθμός των προσφύγων ήταν πολύ μεγάλος και οι υποδομές σχεδόν ανύπαρκτες. Δεν είχαν σπίτια, περίθαλψη, επαγγελματική αποκατάσταση και η αγροτική παραγωγή δεν έφθανε για όλους. Ο πληθυσμός που υπήρχε και οι χιλιάδες που ήρθαν, έπρεπε να μοιραστούν τη φτώχεια. Η σύγκρουση γηγενών και προσφύγων ήταν αναπόφευκτη.

Η πρόχειρη στέγαση των προσφύγων στις παραγκουπόλεις

Αρχικά στήθηκαν παραγκουπόλεις και πρόχειροι καταυλισμοί σε διάφορα σημεία της Αθήνας. Πολλοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν εκτάκτως και σε δημόσια κτίρια, όπως σχολεία, εκκλησίες, αποθήκες....

Το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών μετατράπηκε σε προσφυγικό καταυλισμό

Η ζωή στους προσφυγικούς οικισμούς ήταν πολύ δύσκολη. Στους περισσότερους δεν υπήρχε πόσιμο νερό και οι κάτοικοι ήταν εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες με αποτέλεσμα τις συχνές αρρώστιες. Οι ασθένειες μεταδίδονταν γρήγορα και θέριζαν. Σε πολλούς οικισμούς, μακριά από την πόλη, έκαναν επιθέσεις και άγρια ζώα που τραυμάτιζαν ή και σκότωναν τους πρόσφυγες! Σύμφωνα με τα τότε στοιχεία, τον πρώτο χρόνο πέθανε στην Ελλάδα το 20% των προσφύγων. Η ανάγκη για οργανωμένη στέγαση των Μικρασιατών ήταν επιτακτική.

Η ανέγερση των προσφυγικών της Λεωφόρου Αλεξάνδρας

Παρόλο που η αποκατάσταση των προσφύγων ήταν μείζον ζήτημα για το ελληνικό κράτος, οι προσπάθειες για οργανωμένη στέγαση, άργησαν να ξεκινήσουν. Το 1933, δηλαδή 11 ολόκληρα χρόνια μετά την έλευση τους στην Ελλάδα, άρχισε η ανέγερση των προσφυγικών πολυκατοικιών στη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Ο οικισμός, αποτελείται από οχτώ πολυκατοικίες τοποθετημένες η μία δίπλα ...

Αεροφωτογραφία ντοκουμέντο της περιοχής των προσφυγικών πολυκατοικιών το 1939. Στην πάνω πλευρά της λεωφόρου Αλεξάνδρας διακρίνεται το γήπεδο του Παναθηναϊκού , ενώ δεξιά απο τις κατοικίες δεσπόζουν οι περίφημες φυλακές Αβέρωφ (σήμερα ο Άρειος Πάγος).

Η σύγκρουση των προσφύγων με τους φιλάθλους του Παναθηναϊκού

Στην περιοχή που χτίστηκαν οι πολυκατοικίες ζούσαν ήδη πρόσφυγες, σε μια αυτοσχέδια παραγκούπολη. Οι μικρασιάτες ήρθαν αντιμέτωποι με τους πιστούς φιλάθλους μια καινούριας ομάδας, που αν και ήταν μόλις 15 ετών, είχε φανατικούς οπαδούς στην περιοχή. Ήταν ο Παναθηναϊκός. Ήταν το 1923 και μήλο της έριδος ήταν η έκταση δίπλα στη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Ένα χρόνο πριν ο δήμος είχε παραχωρήσει την έκταση στην ομάδα για την κατασκευή του γηπέδου. Το 1923 και ενώ η ανέγερση του γηπέδου ήταν σε εξέλιξη, εκδόθηκε προεδρικό διάταγμα μέσω του οποίου ο χώρος απαλλοτριώθηκε υπέρ του Εργατικού Συνεταιρισμού, για την ανέγερση εργατικών κατοικιών.
Ο Παναθηναϊκός, έμενε άστεγος, παρά το γεγονός ότι ήδη είχε ξοδέψει 150 χιλιάδες δραχμές, για να κάνει τον βοσκότοπο γήπεδο. Οι φίλοι της ομάδας έγιναν έξαλλοι. Καθημερινά συγκρούονταν με τους πρόσφυγες, για την κυριότητα του χώρου. Καμιά πλευρά δεν έκανε πίσω. Από τη μια, οι ταλαιπωρημένοι Μικρασιάτες, που είχαν ξεριζωθεί από τα σπίτια τους και από την άλλη οι οπαδοί του σωματείου. Ο δήμος Αθηναίων, αν και με σημαντική καθυστέρηση, παρενέβη για να δώσει λύση στο θέμα. Παραχώρησε το γήπεδο στον Παναθηναϊκό και έδωσε τη δυνατότητα στους πρόσφυγες, να στήσουν τις παράγκες τους στο απέναντι χωράφι, εκεί που χτίστηκαν αργότερα οι πολυκατοικίες. Χαρακτηριστική είναι η αεροφωτογραφία της εποχής που δείχνει τις προσφυγικές πολυκατοικίες αμέσως μετά την ανέγερσή τους το 1936. Η λεωφόρος Αλεξάνδρας, τις χωρίζει από το γήπεδο του Παναθηναϊκού.

Τα προσφυγικά της Αλεξάνδρας δέχτηκαν πυρά στα Δεκεμβριανά

Οι προσφυγικές πολυκατοικίες της λεωφόρου Αλεξάνδρας φέρουν μέχρι σήμερα τα σημάδια από τα πυρά που δέχτηκαν κατά τα Δεκεμβριανά. Ήταν η περίοδος που οι δυνάμεις της αριστεράς συγκρούονταν σφοδρά με τις Βρετανικές και κυβερνητικές δυνάμεις στην Αθήνα. Πολλοί αριστεροί μαχητές είχαν βρει καταφύγιο στα προσφυγικά, όπου υπήρχαν φιλικοί θύλακες και έτσι οι πολυκατοικίες υπέστησαν πολλές ζημιές από τις οβίδες των Βρετανών, που χτυπούσαν από το Λυκαβηττό.

Η σημερινή κατάσταση των προσφυγικών της λεωφόρου Αλεξάνδρας

Με τα χρόνια, τα κτίρια που στέγασαν εκατοντάδες οικογένειες προσφύγων εγκαταλείφθηκαν. Οι Μικρασιάτες είχαν ενταχθεί πια στην ελληνική κοινωνία και είχαν αρχίσει να ευημερούν, οπότε αρκετοί μετακόμισαν σε πιο άνετα διαμερίσματα. Σήμερα τα 137 από τα 228 διαμερίσματα ανήκουν στο δημόσιο και είναι εγκαταλελειμμένα. Σε αρκετά ζουν μετανάστες, τοξικομανείς αλλά και μέλη του «αντιεξουσιαστικού» χώρου. Οι απόγονοι των προσφύγων είναι 51 οικογένειες.
Το 2009 το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο χαρακτήρισε το συγκρότημα «μνημείο», αναφέροντας πως «τα κτίρια έχουν ιδιαίτερη κοινωνική και ιστορική σημασία». Παρόλο που η σημερινή εικόνα των κτιρίων είναι αυτή της κατάρρευσης, οι πολυκατοικίες αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά κέντρα του 20ου αιώνα στην Ελλάδα....

Τα προσφυγικά βρίσκονται σήμερα σε κακή κατάσταση...


Οι πολυκατοικίες της λεωφόρου Αλεξάνδρας, που συμπυκνώνουν τη μικρασιατική καταστροφή και τον εμφύλιο του Δεκεμβρίου ΄44, μεταβιβάστηκαν στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου με σκοπό να πουληθούν άμεσα και τα χρήματα να διατεθούν για αποπληρωμή χρεών.

Η ιστορία του «ξεπουλήματος»

Το θέμα της αξιοποίησης των προσφυγικών ακινήτων είχε ξεκινήσει από την εποχή της χούντας, όταν εκδόθηκε υπουργική απόφαση με την οποία επιβαλλόταν η απομάκρυνση των προσφύγων και η κατεδάφισή των πολυκατοικιών. Σκοπός των συνταγματαρχών ήταν να χτιστεί στο χώρο Δικαστικό Μέγαρο, αλλά η απόφαση δεν υλοποιήθηκε. Ο πρόεδρος των ιδιοκτητών Δημήτρης Ευταξιόπουλος δήλωσε: «Αν πωληθεί σε κάποιον που θα σεβαστεί το χαρακτήρα του συγκροτήματος, θα σταθούμε στο πλευρό του και θα βοηθήσουμε στην συντήρηση των κτιρίων. Αν τολμήσουν να το αποχαρακτηρίσουν, θα μας βρουν μπροστά τους»....

mixanitouxronou.gr

.

στοιχεία μεσιτικών γραφείων, τα οποία παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής στην Αθήνα και καταδεικνύουν τη μεγάλη στρέβλωση που έχει προκληθεί στην αγορά από τη μη προσαρμογή των αντικειμενικών τιμών στα σημερινά δεδομένα. Κι αυτό γιατί οι αντικειμενικές τιμές έχουν παραμείνει στο επίπεδο που βρίσκονταν προ κρίσης και συγκεκριμένα το 2007.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η οικονομολόγος Μαρία Φιλιππακοπούλου, οι τιμές πώλησης σε Αθήνα και βόρεια προάστια υποχώρησαν κατά μέσο όρο κατά 20% το 2013, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η απόσταση από τις αντικειμενικές αξίες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Κυψέλης, όπου οι τιμές πώλησης των παλιών διαμερισμάτων διαμορφώνονται μεταξύ 300 - 400 ευρώ/τ.μ., τη στιγμή που η ελάχιστη αντικειμενική αγγίζει τα 900 ευρώ/τ.μ., απόκλιση της τάξεως του 70%. Αντίστοιχα, τα νεόδμητα διαμερίσματα της Κυψέλης πωλούνται αντί 1.000 ευρώ/τ.μ., όταν η ελάχιστη αντικειμενική τιμή διαμορφώνεται κατά 33% υψηλότερα στα 1.500 ευρώ/τ.μ.

Συνολικά στο κέντρο της Αθήνας οι αντικειμενικές τιμές στα νεόδμητα ακίνητα είναι υψηλότερες σε ποσοστό από 3% έως 33%, ανάλογα με την περιοχή, ενώ στα παλιότερα διαμερίσματα, η απόκλιση κυμαίνεται από 20% έως 70%. Αντίστοιχα, στις περιοχές των βορείων προαστίων, στα παλιότερα διαμερίσματα, οι αντικειμενικές είναι υψηλότερες από 3,5% έως 60%, ενώ στα νεόδμητα η αντίστοιχη διαφορά φθάνει έως και 15%. Ο παραλογισμός των υψηλών αντικειμενικών τιμών επισημάνθηκε και στην πρόσφατη ετήσια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος. Σύμφωνα με την ΤτΕ, «η στρέβλωση που προκύπτει από τις υψηλές αντικειμενικές αξίες, που συχνά υπερβαίνουν τις εμπορικές, «οδηγεί σε τεχνητή υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας και σε περαιτέρω, μη ορθολογική πλέον, συμπίεση των αξιών».

Μιλώντας στο ίδιο συνέδριο, ο κ. Παναγιώτης Μαυραγάνης, διευθυντής συμβουλευτικών υπηρεσιών της Eurobank Property Services, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, και στο υψηλό απόθεμα απούλητων κατοικιών, το οποίο ο ίδιος προσδιόρισε στον αριθμό-ρεκόρ των 250.000 - 270.000. Την ίδια στιγμή, οι μεταβιβάσεις ακινήτων μειώθηκαν το 2012 σε μόλις 10.000, ενώ και το 2013, ο αριθμός ήταν εξίσου, αν όχι ακόμα πιο χαμηλός. Σημειωτέον ότι το 1997, οι μεταβιβάσεις ακινήτων είχαν αγγίξει τις 100.000.

.

ελληνικής και αθηναϊκής κοινωνίας.

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Οι μεταρρυθμίσεις αυτές αφορούσαν τους κλέφτες των δημόσιων ταμείων, τους βουλευτές, τις καταπατήσεις οικοπέδων, τους κλεφτοκοτάδες, την καθημερινή βία, την ανατολίτικη συνήθεια πολλοί να εκπληρώνουν τις φυσικές ανάγκες τους στο δρόμο και τα καφενεία όπου… σκότωναν τις ώρες τους οι Aθηναίοι. Στην πραγματικότητα ο Γ. Σουρής απαντούσε με τον τρόπο αυτό στις αυστηρές αστυνομικές διατάξεις που είχε εκδώσει ο περίφημος Μπαϊρακτάρης, αναφέροντας σειρά παραπτωμάτων άξιων επιβολής ποινών.

Πρότεινε λοιπόν πρώτα απ’ όλα να επιβάλλονται πρόστιμα δύο δραχμών για όποιον ραχάτευε στους καφενέδες τρεις ώρες, αλλά μια δραχμή λιγότερο για εκείνους που χάζευαν στα καφενεία τέσσερις ώρες. «Μα όποιος την ημέρα του στον καφενέ σκοτώνει / του πρέπει να πληρώνεται και όχι να πληρώνει» κατέληγε το εξάστιχο σαρκάζοντας το πλήθος των αέργων που ξημεροβραδιαζόταν στα καφενεία. Στη συνέχεια ασχολιόταν με την εκτεταμένη συνήθεια των Νεοέλληνων να ουρούν ή ακόμη και να αφοδεύουν στους δρόμους. Πρότεινε λοιπόν «όστις ουρήση αναιδώς αντίκρυ παραθύρων, / ή στο Πανεπιστήμιον ή στην Ακαδημίαν, / αυτός να συλλαμβάνεται υπό τριών κλητήρων / κι ευθύς να περιτέμνεται εις την Αστυνομίαν»! Και για εκείνους που τολμούσαν να αποπατήσουν στην οδό Ερμού ζητούσε να εξαναγκάζονται στη συνέχεια να κάνουν το ίδιο φανερά και στην οδό Αιόλου.

Ο Δημήτριος Μπαϊρακτάρης.

Ήταν η εποχή κατά την οποία το ρουσφέτι γνώριζε μεγάλες δόξες και οι βουλευτές ήταν απασχολημένοι με τις ανάγκες των ψηφοφόρων τους. Τους ήθελε λοιπόν ο Σουρής να μετατρέπονται σε… τετράποδα για να μπορούν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους: «Οφείλει κάθε βουλευτής των νεωτέρων χρόνων / να έχει πόδια τέσσερα και όχι δύο μόνον, / γιατί ποτέ δεν ημπορεί και ούτε θα μπορέσει / στων ψηφοφόρων της δουλειές με δυό να επαρκέσει». Λίγους μήνες νωρίτερα είχε ξεσπάσει σκάνδαλο με καταχραστές δημοσίου χρήματος στο Κεντρικό Ταμείο. Έτσι, μέσω του «Ρωμηού» του ο Σουρής κατέθετε την πρόταση αν ενδιαφερόταν να διοριζόταν και κανένας κλέφτης στο Κεντρικό Ταμείο, διότι εκείνος λόγω του παρελθόντος του ίσως και να μην άπλωνε το χέρι, σε αντίθεση με εκείνους που δεν είχαν σουφρώσει μέχρι τότε και σίγουρα θα το έκαναν. Γράφει: «Αν κλέπτης τις στο Κεντρικόν υπούργημα γυρέψη, / ευθύς να διορίζεται επόπτης του παρά, / γιατί εκείνος πούκλεψε μπορεί και να μην κλέψη, αλλ΄ όποιος δεν εσούφρωσε, θα κλέψη μια φορά»!

Για το φαινόμενο των κλεφτοκοτάδων, ακόμη και μέσα στην Αθήνα που αφθονούσαν τα κοτέτσια, οι οδηγίες ήταν απλές: «Αν συνεργία πειρασμού κατέβη στο μυαλό σου, / και ορεχθής την όρνιθα του φίλου γείτονός σου, / προτού για τούτο είδησι, ο γείτονάς σου πάρη, / του παίρνεις και τον κόκκορα για να γενούν ζευγάρι». Δεν άφησε ασχολίαστο όμως και το γεγονός ότι ελλείψει δικτύων αποχέτευσης πολλές νοικοκυρές συνήθιζαν να πετούν τα βρωμόνερα στους δρόμους έχοντας πολλές φορές και τα σχετικά… θύματα: «Εάν εις τον εξώστη σου σου έλθη να ρεμβάσης / και θέλεις κάτι τι να βρης για να διασκεδάσης, / μίαν λεκάνην κένωσε νερού εκ του εξώστου / και δρόσισε την κεφαλήν γνωστού σου ή άγνώστου». Τέλος, συνιστούσε σε όλους να παρακολουθούν τα ελεύθερα οικόπεδα της γειτονιάς τους και μόλις έβρισκαν ευκαιρία να έκαναν πράξεις νομής ώστε να τα κατοχυρώνουν ως δικά τους: «Με άλλους λόγους δηλαδή να κατορθώσης όπως / γίνη ταχέως κτήμα σου του γείτονος ο τόπος»!

http://mikros-romios.gr

.